Parablennius zvonimiri
Kılıç balıkları ailesinden (Blenniidae), Zvonimir Kılıç Balığı (Zvonimir's Blenny) olarak bilinen Parablennius zvonimiri türüne ait detaylı ve kapsamlı bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.
Parablennius zvonimiri, adını Hırvatistan ve Dalmaçya'nın Orta Çağ kralı Demetrius Zvonimir'den (1075-1089) aldığı düşünülen, Akdeniz ve Karadeniz'in sığ sularında kayalık habitatlarda yaşayan yaygın bir türdür.
Taksonomik Sınıflandırma
SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaÂlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Blenniidae (Taraktı Dişli Kılıç Balıkları)Cins (Genus)ParablenniusTür (Species)P. zvonimiri (Kolombatović, 1892)
Genel Özellikler ve Ekoloji
- Fiziksel Özellikler:
- Boyut: Maksimum 7 cm toplam uzunluğa ulaşan, küçük bir türdür.
- Morfoloji: Tipik kılıç balığı vücut şekline sahiptir; uzun, yanlardan basık ve dorsal (sırt) yüzgeci vücudunun büyük bir kısmını kaplar.
- Habitat ve Dağılım:
- Dağılım Alanı: Akdeniz (özellikle Adriyatik kıyıları) ve Karadeniz'de yaygın olarak bulunur.
- Yaşam Alanı ve Derinlik: Subtropikal denizel bentik bir balıktır. Genellikle 6 ila 12 metre arasındaki sığ derinliklerde yaşar, ancak kıyıya çok yakın, 1 metre derinlikte bile görülebilir.
- Barınma: Loş, az ışık alan biyotopları tercih eder. Kayalıkların altında sarkan yerlerde, mağaralarda ve hatta eski yumuşakça kabukları veya çift kabukluların açtığı deliklerde (piddock holes) yuvalanır. Türkiye'de Gökçeada kıyılarında kayalık ve alg kaplı habitatlarda tespit edilmiştir.
- Beslenme: Kayalık yüzeylerdeki ince bitkisel ve hayvansal tabakayı oluşturan perifiton (periphyton) ile beslenir. Bu, algleri ve küçük bentik omurgasızları içerir.
- Solunum: Parablennius cinsi üyelerinde olduğu gibi, zorunlu olmamakla birlikte havayı soluyabilme (fakültatif hava solunumu) yeteneği bulunabilir.
Üreme ve Davranışsal Ekoloji
- Üreme Şekli: Yumurta bırakan (Ovipar) bir türdür.
- Yuvalama ve Ebeveyn Bakımı:
- Yumurta Yeri: Dişiler yumurtalarını genellikle boş bir midye kabuğunun içine veya kayalık bir kovuğa bırakır.
- Bakım: Yumurta bırakıldıktan sonra, erkek yumurta kümesini (clutch) korur ve bakımını üstlenir (ebeveyn bakımı).
- Kur Davranışı: Kur yapma davranışları sırasında erkekler, vücutlarının ön kısmını yukarı kaldırarak dişinin dikkatini çekmeye çalışır.
- Savunma: Erkekler, rakiplerini uzaklaştırmak için "esneme" hareketini bir savunma mekanizması olarak kullanabilirler.
- Larvalar: Yumurtadan çıkan larvalar planktonik olup, genellikle sığ kıyı sularında bulunur.
Korunma Durumu ve Akvaryumda Kullanımı
- Tehdit Durumu: IUCN Kırmızı Listesi'nde, geniş dağılım alanı ve genel popülasyon durumu nedeniyle En Az Endişe Veren (Least Concern - LC) kategorisinde yer almaktadır (2014 değerlendirmesi).
- Akvaryum Uygunluğu: Akvaryumda başarılı bir şekilde beslendiğine dair yaygın bir rapor bulunmamakla birlikte, bazı kaynaklar minimum 250 litrelik akvaryum tankını önermektedir. Özellikle kayalık ve gölgeli alanların sağlanması bu tür için önemlidir.
- Eponimi: Tür adı, tip örneğinin toplandığı Dalmaçya kıyılarına atıfta bulunarak, Orta Çağ Hırvatistan ve Dalmaçya Kralı Demetrius Zvonimir'in anısına verilmiştir.
Araştırma ve Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi (Ichthyoloji, FishBase, IUCN verileri ve Parablennius cinsi üzerine bilimsel araştırmalar referans alınmıştır)
