Loxostege sticticalis

  1. Anasayfa
  2. Loxostege sticticalis

Loxostege sticticalis

Loxostege sticticalisŞekerpancarı Kurdu

(İngilizce: Beet Webworm, Mint Moth)


Bilimsel Sınıflandırma

  • Alem: Animalia
  • Şube: Arthropoda
  • Sınıf: Insecta
  • Takım: Lepidoptera
  • Familya: Crambidae
  • Alt familya: Pyraustinae
  • Cins: Loxostege
  • Tür: Loxostege sticticalis Linnaeus, 1761

Doğal Dağılım ve Habitat

Loxostege sticticalis, Palearktik bölgenin tamamında, özellikle Orta Asya, Doğu Avrupa ve Türkiye'de tarımsal önemi olan yaygın bir türdür.

  • Türkiye:
  • Özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Trakya bölgelerinde yaygın
  • Kuru tarım alanlarında, özellikle şekerpancarı, ayçiçeği ve baklagil ekili alanlarda görülür
  • Habitat:
  • Tarım arazileri
  • Yarı kurak bozkır bölgeler
  • Nadas alanları, çalılıklar ve yol kenarları

Tanımlayıcı Özellikler

  • Ergin (kelebek):
  • Kanat açıklığı: 18–28 mm
  • Ön kanatlar: Açık kahverengi–gri zemin üzerine koyu zigzaglı desenler
  • Arka kanatlar: Açık gri, merkezde koyu bant
  • Göz alıcı değil, kamuflaja uygun renktedir
  • Larva (tırtıl):
  • Yeşilimsi gri–siyah
  • Vücut boyunca 3 adet açık renk longitudinal çizgi
  • Baş kapsülü siyah

Biyoloji ve Yaşam Döngüsü

  • Nesil sayısı: 2–3 nesil/yıl (iklim koşullarına bağlı)
  • Kışı geçirme şekli: Pupa olarak toprağın 5–15 cm altında
  • Yumurtlama: Dişi bireyler, bitkinin yaprak altına 200–400 yumurta bırakır
  • Larva süresi: Yaklaşık 15–20 gün
  • Pupa süresi: 10–14 gün
  • Ergin ömrü: 5–10 gün

Beslenme ve Zarar Durumu

  • Konukçu bitkiler:
  • Şekerpancarı (Beta vulgaris)
  • Ayçiçeği, mercimek, bakla, nohut
  • Yabancı otlar: Chenopodium, Artemisia, Atriplex
  • Zarar Şekli:
  • Larvalar yaprakların epidermisini kemirerek iskeletleşme şeklinde zarar yapar
  • Yoğun popülasyonlarda tarla tamamen zarar görebilir
  • Özellikle ilkbahar ve yaz başında kritik seviyelere ulaşır
  • Ekonomik Önemi:
  • Türkiye’de ve Orta Asya’da şekerpancarı zararlısı olarak bilinir
  • Uygun iklim koşullarında yılda 3 nesille büyük popülasyon patlamalarına neden olabilir
  • %50'ye kadar verim kaybına yol açabilir

Tehdit ve Mücadele Yöntemleri

Kimyasal Mücadele:

  • Erken larva döneminde insektisit uygulanmalıdır
  • Uygun aktif maddeler: Diflubenzuron, Spinosad, Lambda-cyhalothrin

Biyoteknik ve Biyolojik Mücadele:

  • Feromon tuzakları ile ergin popülasyon takibi
  • Doğal düşmanlar:
  • Trichogramma spp. (yumurta parazitoitleri)
  • Chrysoperla carnea (avcı larvalar)
  • Bacillus thuringiensis bazlı preparatlar

Kültürel Önlemler:

  • Derin toprak işleme (pupalara zarar)
  • Nadas uygulaması
  • Yoğun enfestasyonlu yaprakların uzaklaştırılması

İnsana Zararlılık Durumu

  • İnsana doğrudan zararsızdır
  • Tırtıllar sokmaz, zehir taşımaz
  • Ancak yoğun temas ciltte hafif tahrişe sebep olabilir (mekanik)

Zehirlilik Durumu

  • Zehirli değildir.
  • İnsanlar, hayvanlar veya diğer böcekler için toksik madde üretmez
  • Pestisit direnç gelişimi gözlenebilir → entegre mücadele önerilir

İlk Yardım ve Tıbbi Müdahale

  • Tırtıllar ciltte hassas bireylerde hafif kızarıklık yapabilir
  • Belirgin reaksiyon varsa:
  • Soğuk su ile yıkayın
  • Antihistaminik krem kullanılabilir
  • Gözle temasta bol suyla durulayın

Latince Adının Etimolojisi

  • Loxostege: Yunanca loxos = eğri, stege = örtü → “eğri desenli kanat”
  • sticticalis: Latince stictus = benekli → kanat üzerindeki nokta ve bantlara atıf

Bilimsel ve Ekolojik Önemi

  • Göçmen özellik göstermesiyle (özellikle Orta Asya popülasyonları) popülasyon dinamiği modellerinde kullanılır
  • Pestisit direnci üzerine yapılan entomolojik araştırmalarda örnek model tür
  • Şekerpancarı ve ayçiçeği üretiminde zararlı yönetim planlarında kritik türlerden biridir

Kaynakça

  1. CABI Invasive Species Compendium – Loxostege sticticalis
  2. Efil, L. & Öztürk, M. (2003). Türkiye’de Şeker Pancarı Zararlıları.
  3. EPPO Global Database
  4. Kaya, G. (2011). “Loxostege sticticalis’in biyolojisi ve entegre mücadelesi üzerine bir derleme”
  5. Akyüz, İ. (2006). “Şeker pancarında zararlı lepidopter türleri”
  6. FAO Agricultural Pest Database
  7. Heidari, A. & Mirmoayedi, A. (2012). “Life Table Studies of L. sticticalis in Iran”


0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış...

Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir. Giriş yap