Lampides boeticus

Lampides boeticus (Bezelye Mavisi) Detaylı Tür Bilgisi

Lampides boeticus, halk arasında Bezelye Mavisi olarak bilinen, Lycaenidae ailesine ait göçmen bir kelebek türüdür. Bu tür, kanatlarının üst yüzeyindeki parlak mor-mavi rengi, arka kanatlarındaki ince kuyrukları ve alt yüzeyindeki belirgin desenleriyle tanınır.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Bezelye Mavisi, 25-30 mm kanat açıklığına sahip, orta büyüklükte bir kelebektir. Erkeklerin kanat üst yüzeyi parlak mor-mavi renkteyken, dişilerde bu renk daha mat ve kahverengidir, ancak kanatların iç kısmında mavi bir ışıltı görülebilir. Alt kanat yüzeyi ise, grimsi-beyaz bir zemin üzerinde dalgalı beyaz çizgiler ve arka kanatların kuyruk kısmında belirgin turuncu ve siyah benekler içerir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family): Lycaenidae
Cins (Genus): Lampides
Tür (Species): Lampides boeticus (Linnaeus, 1767)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu kelebek, göçmen bir tür olduğu için Avrupa, Afrika ve Asya'dan Avustralya'ya kadar çok geniş bir coğrafyada yayılış gösterir. Türkiye'de de Akdeniz ve Ege bölgeleri başta olmak üzere birçok alanda görülür.

Habitat Tercihi: Genellikle tarlalar, bahçeler, boş araziler ve orman kenarları gibi, tırtılının besin bitkilerinin bulunduğu çeşitli yaşam alanlarını tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Lampides boeticus'un yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan bitkilerle uyum içindedir.

Yaşam Döngüsü: Dişi kelebekler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan çeşitli baklagiller (Fabaceae) ailesinden bitkiler, özellikle bezelye (Pisum sativum), fasulye (Phaseolus) ve akasma (Wisteria) türleri üzerine bırakır. Tırtıl, bu bitkilerin yaprakları, çiçekleri ve tohum kapsülleriyle beslenerek gelişir.
Davranış: Gündüzleri aktiftir. Göçmenlik eğilimi gösterir.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Bezelye Mavisi, bulunduğu ekosistemin bir parçasıdır. Hem tırtıl hem de yetişkin evresinde besin zincirinde yer alır. Aynı zamanda, yetişkin kelebekler nektar emerken tozlaşmaya da katkıda bulunur. Geniş bir besin bitkisi yelpazesine sahip olması, bu türün ekosistemdeki rolünü daha da önemli kılar.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Lampides boeticus, çok geniş bir coğrafi dağılıma ve bolca bulunan bir besin kaynağına sahip olduğu için IUCN tarafından Asgari Endişe (Least Concern) statüsünde değerlendirilmektedir. Popülasyonu genel olarak istikrarlıdır ve nesli tehlike altında değildir.
Tehditler: Tür genel olarak güvenli olsa da, lokal popülasyonlar habitat kaybı, özellikle ana besin bitkisinin bulunduğu tarım alanlarında kullanılan pestisitlerden olumsuz etkilenebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi