Hyporthodus haifensis

Genel Özellikler ve Ekoloji

Epinephelus haifensis eski adı ile , Hyporthodus haifensis derin denizlerde yaşayan, Serranidae ailesine ait nadir görülen bir orfoz türüdür. Genellikle 80–150 cm uzunluğa ve 20–50 kg ağırlığa ulaşabilir. Vücut yapısı güçlü, kafası geniş ve dudakları kalındır. Renk deseni, kahverengi veya gri tonlarda olup üzerinde daha koyu benekler bulunur; yan taraflarında belirsiz çizgiler görülebilir. Derin deniz yaşamına uyum sağlamış bu tür, 100–500 m arasındaki kayalık ve yamaçlı deniz tabanlarında görülür. Beslenme şekli tipik olarak etçildir; balıklar, kafadanbacaklılar ve derin deniz kabukluları başlıca besinlerini oluşturur. İnsan sağlığı için ZEHİRLİ DEĞİLDİR.

Taksonomik Sınıflandırma

Âlem (Kingdom): Animalia

Şube (Phylum): Chordata

Sınıf (Class): Actinopterygii

Takım (Order): Perciformes

Aile (Family): Serranidae

Cins (Genus): Hyporthodus

Tür (Species): Hyporthodus haifensis (Ben-Tuvia, 1953)

Davranış ve Üreme

Hyporthodus haifensis, diğer orfoz türlerinde olduğu gibi yalnız yaşamayı tercih eder. Yavaş büyüyen ve uzun ömürlüdür. Protoginik hermafrodit özellik gösterir; bireyler önce dişi olarak yaşam döngüsüne başlar, ilerleyen yaşlarda erkek bireylere dönüşür. Derin deniz ortamında üremesi tam olarak belgelenmemiş olsa da, yaz aylarında üreme faaliyetleri gerçekleştirdiği düşünülmektedir. Yumurtaları pelajiktir ve larvalar planktonik yaşam sürer.

Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi

Bu tür hakkında bilimsel bilgiler sınırlıdır, ancak habitatı ve biyolojisi nedeniyle hedef türlerden biridir. Derin deniz trol ve uzun olta balıkçılığıyla avlanmaktadır. IUCN tarafından henüz net bir tehdit kategorisine yerleştirilmemiştir, ancak dar habitat aralığı ve düşük popülasyon yoğunluğu nedeniyle potansiyel tehdit altında olduğu düşünülmektedir. Eti değerlidir ve ticari balıkçılıkta önem arz eder.

Mitoloji ve Halk İnanışları

Hyporthodus haifensis, adıyla bağlantılı olarak İsrail kıyılarında keşfedildiği için yerel kültürde “Hayfa’nın gölgeli bekçisi” olarak anılır. Bazı rivayetlerde, derin deniz mağaralarında yaşayan bu balığın balıkçıların ağlarını koruduğu ve derin suların sırrını taşıdığı söylenir. Antik dönemlerde büyük orfoz türleri, denizlerin “sessiz devleri” olarak anılmış ve denizciler için güç ve dayanıklılık sembolü olmuştur.

Doğru ve Yanlış Bilinenler

Yanlış Bilinenler: Hayfa orfozu insanlara saldırır ve zehirlidir.

Doğru Bilinenler: Tür insanlara saldırmaz ve ZEHİRLİ DEĞİLDİR. Ancak, diğer büyük Serranidae türlerinde olduğu gibi nadiren ciguatera toksini birikebilir, bu nedenle tüketiminde dikkat edilmelidir.

Araştırma ve Kaynak

Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Ben-Tuvia, A. (1953). A new grouper of the genus Epinephelus from the eastern Mediterranean.

Heemstra, P. C., & Randall, J. E. (1993). FAO Species Catalogue. Vol. 16. Groupers of the world (Family Serranidae, Subfamily Epinephelinae). FAO Fisheries Synopsis.

IUCN Red List (2023). Hyporthodus haifensis

Fotoğraf: https://www.facebook.com/photo?fbid=766602915646990&set=pcb.766602955646986