Giriş Yap / Kayıt Ol
Hızlı Arama

Empusa fasciata

  1. Anasayfa
  2. Empusa fasciata
  • image description
  • image description

Empusa fasciata

Empusa fasciata (Külahlı Peygamber Devesi / Conehead Mantis)

Empusidae (Konik Başlı Peygamberdeveleri) familyasına ait olan Empusa fasciata, sivri, miğfer benzeri başı, ince ve uzun toraksı (göğsü) ve genellikle karın kısmının yukarı doğru kıvrık duruşuyla dikkat çeken, oldukça kendine özgü görünümlü bir peygamber devesi türüdür. Mükemmel bir kamuflaj ustası ve etkili bir avcıdır.


1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Empusa fasciata, 50-80 mm arasında değişen boyutlarıyla orta ila büyük boy bir peygamber devesidir. Erkekler 50-70 mm, dişiler ise 60-80 mm uzunluğa ulaşabilir. Vücutları oldukça ince ve uzundur. Renkleri genellikle yaşadığı bitki örtüsüne uyum sağlayacak şekilde yeşilimsi, sarımsı veya kahverengimsi tonlardadır. Bacaklarında ve karın bölgesinde belirgin loblar (çıkıntılar) bulunur, bu da bitki dalları arasında kamufle olmasına yardımcı olur. Antenleri erkeklerde çift taraklı ve uzunken, dişilerde ince ve kısadır.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

  • Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
  • Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
  • Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
  • Takım (Order): Mantodea (Peygamberdeveleri)
  • Aile (Family): Empusidae (Konik Başlı Peygamberdeveleri)
  • Cins (Genus): Empusa
  • Tür (Species): Empusa fasciata (Brullé, 1832)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Empusa fasciata, Palearktik biyocoğrafik bölgede, özellikle Akdeniz Havzası ve Doğu Akdeniz'de geniş bir yayılıma sahiptir. Yunanistan, Kıbrıs, İsrail, Türkiye, Kuzey Afrika (Cezayir, Mısır, Libya, Fas, Tunus), Romanya ve Bulgaristan'da bulunur.

  • Türkiye'deki Dağılımı: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin bildirdiğine göre, Empusa fasciata Türkiye'de oldukça yaygın bir türdür ve ülkenin birçok farklı alt bölgesinde doğal yayılış göstermektedir. Istranca, Çatalca-Kocaeli, Ergene, Güney Marmara, Batı Karadeniz, Asıl Ege, İç Batı Anadolu, Yukarı Sakarya, Orta Kızılırmak, Yukarı Fırat, Antalya, Adana, Orta Fırat ve Dicle alt bölgelerinden kayıtları mevcuttur.
  • Habitat Tercihi: Bu tür, kurak, çalılık, otlaklar, makilik alanlar, orman kenarları ve benzeri açık ve güneşli habitatları tercih eder. Bitki örtüsünün seyrek olduğu, taşlık ve kuru arazilerde, avlarını beklemek ve kamufle olmak için uygun dalların ve çalıların üzerinde bulunur. Özellikle arıların ve diğer uçan böceklerin ziyaret ettiği çiçekli bitkilerin çevresi, avlanma alanları olarak önemlidir.

2. Yaşam Döngüsü ve Davranışsal Özellikler

Empusa fasciata'nın yaşam döngüsü, yumurta, nimf (yavru) ve ergin evrelerinden oluşan eksik metamorfoz (hemimetabol) bir yapıya sahiptir. Genellikle yılda tek döl verir.

  • Yumurta: Dişi peygamber develeri, yumurtalarını ooteka adı verilen köpüklü bir kapsül içinde bitki saplarına veya dallarına bırakırlar.
  • Nimf (Yavru): Yumurtadan çıkan nimfler (yavrular), minyatür erginlere benzerler ancak kanatsızdırlar. Larvalar genellikle kış aylarını pre-ergin evrede geçirirler. Bu dönemde oldukça küçük olsalar da avlanma yetenekleri gelişmiştir. Büyüdükçe birkaç kez deri değiştirirler.
  • Ergin (Böcek): Ergin bireyler genellikle Mayıs başından Haziran sonuna kadar gözlemlenir. Bu tür, diğer birçok peygamber devesinin aksine gündüzleri aktif (güncel) bir türdür. Erkekler çiftleşmeden kısa süre sonra, dişiler ise yumurta bıraktıktan sonra ölürler.
  • Beslenme: Empusa fasciata yırtıcı bir böcektir. Özellikle uçan böcekleri, sinekleri, arıları ve diğer küçük eklembacaklıları avlar. Hızlı ve keskin ön bacaklarını kullanarak avlarını yakalar. Kamuflaj yetenekleri sayesinde avlarına fark ettirmeden yaklaşabilir veya hareketsiz bir şekilde avlarını bekleyebilirler. Dişilerin bal arılarını avlamak için özel teknikleri olduğu da belirtilmiştir.
  • Cinsel Kanibalizm: Diğer peygamber devesi türlerinde olduğu gibi, Empusa fasciata'da da cinsel kanibalizm (dişinin çiftleşme sırasında veya sonrasında erkeği yemesi) görülebilir, ancak bazı çalışmalar bu türde kanibalizm oranının nispeten düşük olduğunu göstermektedir.

Zehir Durumu, Alerji Durumu ve Tedavi Prosedürleri

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin belirttiğine göre:

  • Zehir Durumu: Empusa fasciata insanlara karşı zehirli değildir. İnsanlar için herhangi bir toksik madde içermez. Avlarını yakalamak için kullandıkları ön bacakları veya ağız parçaları insan derisini delemez ve herhangi bir zehir enjekte etmez. Görünümleri ürkütücü olsa da, insanlar için bir tehdit oluşturmazlar.
  • Alerji Durumu: Bu türün veya nimflerinin insanlarda bilinen ciddi alerjik reaksiyonlara neden olduğuna dair yaygın bir kayıt bulunmamaktadır.
  • Tedavi Prosedürleri: Empusa fasciata ile doğrudan temas sonrası herhangi bir özel tedavi prosedürü genellikle gerekmez. Tıbbi müdahale gerektirmez.

3. Ekolojik Rolü ve Koruma Durumu

Empusa fasciata, ekosistemde önemli bir avcı olarak rol oynar.

  • Ekolojik Rolü: Yırtıcı yaşam tarzı sayesinde, sinekler, arılar ve diğer küçük böcekler gibi av popülasyonlarının doğal dengesini korumada önemli bir rol oynar. Bu özelliğiyle doğal bir "biyolojik mücadele" unsuru olarak değerlendirilebilir. Besin zincirinde kuşlar, kertenkeleler, porsuklar ve yarasalar gibi hayvanlar için besin kaynağıdırlar. Bilinen bir tarımsal zararlı değildir, aksine faydalı bir böcektir.
  • Koruma Durumu: Küresel ölçekte, Empusa fasciata için IUCN Kırmızı Listesi'nde doğrudan bir değerlendirme bulunmamaktadır ("Değerlendirilmedi" olarak belirtilmiştir). Yaygın bir tür olmasına rağmen, yerel popülasyonlar habitat kaybı ve bozulması gibi tehditlere karşı hassas olabilir. Genellikle tehdit altında olmayan bir tür olarak kabul edilir.
  • Potansiyel Tehditler:
  • Habitat Kaybı ve Parçalanması: Yaşam alanlarının (otlaklar, çalılıklar, bozkırlar) kentleşme, tarım faaliyetleri veya altyapı gelişimi nedeniyle yok olması veya parçalanması.
  • Pestisit Kullanımı: Özellikle tarım alanlarında kullanılan geniş spektrumlu böcek ilaçları, avlandığı böcek popülasyonlarını azaltarak veya doğrudan türü etkileyerek olumsuz sonuçlar doğurabilir.
  • İklim Değişikliği: Kuraklık ve sıcaklık rejimlerindeki değişimler, türün yaşam döngüsünü ve av kaynaklarını etkileyebilir.

Kaynaklar


0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış...

Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir. Giriş yap