Eilema caniola
Eilema caniola – Soluk Sarı Güve
(Lichen ve yosunlarla beslenen, açık gri-sarı renkli, gündüz gizlenen bir Erebidae güvesi türü)
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
- Sınıf: Insecta (Böcekler)
- Takım: Lepidoptera (Kelebekler ve Güveler)
- Familya: Erebidae (Eski Arctiidae – Kaplan güveleri alt familyasına dâhil)
- Alt familya: Arctiinae
- Cins: Eilema
- Tür: Eilema caniola (Hübner, [1808])
Yayılış ve Habitat
- Doğal Yayılış: Güney ve Orta Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu
- Türkiye’deki Durumu: Özellikle Marmara, Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kaydedilmiştir
- Habitat:
- Kurak taşlık alanlar
- Ağaçlık yamaçlar
- Duvarlar ve kayalık yüzeyler
- Özellikle liken ve yosun zenginliği olan bölgeler
Morfolojik Özellikler
- Kanat Açıklığı: 25–30 mm
- Ön Kanatlar:
- Soluk sarımsı-gri ya da fildişi rengi
- İnce ve uzun yapılı, düzgün kenarlı
- Arka Kanatlar: Daha açık renkli, neredeyse beyaz
- Gövde: Soluk sarı, zarif ve kısa tüylerle kaplı
- Anten: Her iki cinsiyette de düz ve ipliksi
- Ayırt Edici Özellik:
- Renk bakımından çok soluk ve sade görünümüyle diğer Eilema türlerinden ayrılır
- Desen yoktur; düz ve açık sarı-gri görünüm baskındır
Yaşam Döngüsü
1. Yumurta
- Yosunlu taşlara, duvar diplerine ya da likenli yüzeylere bırakılır
- Yumurtalar birkaç gün içinde açılır
2. Tırtıl (Larva)
- Gri ya da kahverengimsi, kısa tüylerle kaplı
- Likenler, yosunlar ve algler ile beslenir
- Gelişim süresi sıcaklığa bağlı olarak 2–4 hafta sürebilir
3. Pupa
- Duvar çatlağı, taş altı veya yosun tabakası altında gizlenir
- Kozasız ya da gevşek ipek kılıf içinde gelişir
- Kışı pupa evresinde geçirebilir
4. Ergin (Güve)
- Uçuş dönemi: Haziran – Eylül
- Gece aktiftir, ışığa çekilir
- Gündüz gölgeli taşlık alanlarda hareketsiz dinlenir
Beslenme ve Ekolojik Rol
- Tırtıl:
- Özelleşmiş olarak liken, yosun ve bazen alglerle beslenir
- Ağaç gövdeleri, taş yüzeyleri ve kaya duvarları bu besinlerin bulunduğu ana yerlerdir
- Ergin:
- ❌ Beslenme davranışı çok az ya da yoktur; kısa ömürlüdür
Koruma Durumu ve Tehditler
- Koruma Durumu:
- IUCN listesinde tehdit altında değildir
- Ancak yoğun kentsel gelişim ve liken habitatlarının kirlenme ile yok olması yerel populasyonları etkileyebilir
- Başlıca Tehditler:
- Hava kirliliği (likenlerin azalmasına neden olur)
- Duvar ve taşlık habitatların kaldırılması
- Aşırı temizlik ve peyzaj müdahaleleri
Gözlem Notları
- Gece lambalarına nadiren gelir ama taş yüzeylerde gündüz de hareketsiz bulunabilir
- Çok iyi kamuflaj sağlar; fark edilmesi zordur
- Rüzgarsız ve sıcak akşamlarda daha aktiftir
Bilimsel Not
- Eilema caniola, liken yiyen tırtıllar arasında ekolojik uzmanlık bakımından önemli bir türdür
- Hava kirliliği göstergesi olarak bioindikatör niteliği taşır
- Eilema cinsi içinde desen ve renk sadeliği açısından en ayırt edici türlerden biridir