Cupido alcetas 

Cupido alcetas

Cupido alcetas, halk arasında Kuyruksuz Mavi veya Provence Kuyruksuzu olarak bilinen, Lycaenidae ailesine ait narin bir kelebek türüdür. Adı her ne kadar "kuyruksuz" olsa da, arka kanadında çok küçük bir kuyruk benzeri uzantı bulunur. Kanatlarının üst yüzeyindeki parlak mavi rengiyle tanınır.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Kuyruksuz Mavi, 20-25 mm kanat açıklığına sahip, nispeten küçük bir kelebektir. Erkeklerin kanat üst yüzeyi parlak mavi renkteyken, dişilerde bu renk daha mat ve kahverengidir, ancak kanatların iç kısmında mavi bir ışıltı görülebilir. Alt kanat yüzeyi ise, grimsi-beyaz bir zemin üzerinde dağınık, küçük siyah benekler içerir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family): Lycaenidae
Cins (Genus): Cupido
Tür (Species): Cupido alcetas (Esper, 1782)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu kelebek, Orta ve Güney Avrupa'dan Orta Asya'ya kadar geniş bir yayılış gösterir. Türkiye'de de farklı rakımlarda ve habitatlarda yaygın olarak görülür.

Habitat Tercihi: Genellikle nehir kenarları, bataklıklar, nemli çayırlar ve orman kenarları gibi sulak ve nemli alanları tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Cupido alcetas'ın yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan bitkilerle uyum içindedir.

Yaşam Döngüsü: Dişi kelebekler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan çeşitli baklagiller (Fabaceae) ailesinden bitkiler, özellikle de Kılçıklı korunga (Securigera varia) ve Lotus türleri üzerine bırakır. Tırtıl, bu bitkilerin yaprakları ve çiçekleriyle beslenerek gelişir.
Davranış: Gündüzleri aktiftir. Çok hızlı bir şekilde uçar ve genellikle toprağa veya bitki örtüsüne konar.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Kuyruksuz Mavi, bulunduğu ekosistemin bir parçasıdır. Hem tırtıl hem de yetişkin evresinde besin zincirinde yer alır. Aynı zamanda, yetişkin kelebekler nektar emerken tozlaşmaya da katkıda bulunur.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Cupido alcetas, çok geniş bir coğrafi dağılıma ve bolca bulunan bir besin kaynağına sahip olduğu için IUCN tarafından Asgari Endişe (Least Concern) statüsünde değerlendirilmektedir. Popülasyonu genel olarak istikrarlıdır ve nesli tehlike altında değildir.
Tehditler: Tür genel olarak güvenli olsa da, lokal popülasyonlar habitat kaybı, özellikle sulak alanların yok olması ve pestisit kullanımı gibi çevresel bozulmalardan etkilenebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi