Chilades trochylus

Chilades trochylus, halk arasında Çayır Mücevheri olarak bilinen, Lycaenidae ailesinin en küçük kelebeklerinden biridir. Adını, kanat altındaki beneklerin oluşturduğu mücevher benzeri desenlerden alır. Narin ve hızlı uçuşuyla dikkat çeker.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Çayır Mücevheri, 15-20 mm kanat açıklığına sahip, son derece küçük bir kelebektir. Erkeklerin kanat üst yüzeyi metalik, hafif mavimsi-kahverengi tonlardayken, dişilerde bu renk daha mat ve kahverengidir. Kanatların alt yüzeyi ise, gri-beyaz bir zemin üzerinde dağınık, siyah benekler ve arka kanatların kenarlarında belirgin turuncu lekeler içerir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family): Lycaenidae
Cins (Genus): Chilades
Tür (Species): Chilades trochylus (Freyer, 1845)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu kelebek, Güneydoğu Avrupa'dan Orta Doğu'ya ve Afrika'ya kadar geniş bir yayılış gösterir. Türkiye'de de farklı rakımlarda ve habitatlarda yaygın olarak görülür.

Habitat Tercihi: Genellikle bozkırlar, kuru çayırlar ve dağlık yamaçlar gibi, tırtılının besin bitkilerinin bulunduğu kurak ve açık alanları tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Chilades trochylus'un yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan bitkilerle uyum içindedir.

Yaşam Döngüsü: Dişi kelebekler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan çeşitli Güvercin Otu (Heliotropium) türleri üzerine bırakır. Tırtıl, bu bitkilerin yapraklarıyla beslenerek gelişir. Yılda birden fazla döl verebilir.
Davranış: Gündüzleri aktiftir. Güneşlenmeyi sever ve genellikle toprağa veya bitki örtüsüne konar.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Çayır Mücevheri, bulunduğu ekosistemin bir parçasıdır. Hem tırtıl hem de yetişkin evresinde besin zincirinde yer alır. Aynı zamanda, yetişkin kelebekler nektar emerken tozlaşmaya da katkıda bulunur.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Chilades trochylus, çok geniş bir coğrafi dağılıma ve bolca bulunan bir besin kaynağına sahip olduğu için IUCN tarafından Asgari Endişe (Least Concern) statüsünde değerlendirilmektedir. Popülasyonu genel olarak istikrarlıdır ve nesli tehlike altında değildir.
Tehditler: Tür genel olarak güvenli olsa da, lokal popülasyonlar habitat kaybı, özellikle ana besin bitkisinin bulunduğu alanların yok olması ve pestisit kullanımı gibi çevresel bozulmalardan etkilenebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi