Caelifera

Caelifera – Kısa Antenli Çekirgeler Alt Takımı

(Genellikle gündüz aktif, kısa antenli, iyi sıçrayabilen, otçul böceklerden oluşan ve tarımsal öneme sahip bir Orthoptera alt takımıdır.)

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf: Insecta (Böcekler)
Takım: Orthoptera (Düz kanatlılar)
Alt Takım: Caelifera Ander, 1936

Genel Özellikler

ÖzellikAçıklamaAntenKısa, kalın ve az segmentliVücutSilindirik veya yassı; genellikle sert ve sağlam yapıdadırSes üretimiGenellikle bacak ile kanat sürtmesiyle olur (stridulasyon); bazı gruplarda yokturKanatlarÇoğu türde tam gelişmiş; uçabilen tür sayısı fazladırGörmeBileşik gözler büyük; bazı türlerde gözle yön tayini çok gelişmiştirTimpanik organ (işitme)Vücut yanlarında (abdomen 1. segmentte) yer alır

Habitat ve Yayılım

Habitat: Bozkırlar, çayırlar, tarlalar, savanlar, yarı çöl ve orman açıklıkları
Yayılım: Küresel; özellikle sıcak, kurak ve yarı kurak bölgelerde yüksek tür çeşitliliği
Türkiye: Tüm bölgelerde yoğun çeşitlilik; İç Anadolu ve Doğu Anadolu’da endemik türler yaygındır

Beslenme

Beslenme tipi: Otçul; özellikle çimen, tahıl, yabani otlar
Ekolojik rol: Fitofajik (bitki yiyici); bazı türler aşırı çoğaldığında tarımsal zararlı olabilir
Göçmenlik: Bazı gruplar (örneğin Locustinae) sürü hâlinde göç edebilir

Evrim ve Alt Gruplar

Caelifera, Orthoptera takımının iki büyük alt takımından biridir (diğeri: Ensifera).

Yaklaşık 12.000’den fazla tür tanımlanmıştır.

Başlıca familyaları:

FamilyaÖzellikAcrididaeEn büyük familya, tarım zararlıları içerirTetrigidaeKüçük boyutlu, pronotumu uzamış türlerPamphagidaeGenellikle kanatsız, kalın vücutlu taş çekirgeleriPyrgomorphidaeRenkli ve toksik bitkilerle beslenen türlerTridactylidaeKüçük boyutlu, kumda yaşayan, kürek bacaklı çekirgelerDericorythidaeBozkır ve dağlık alanlarda yaşayan yerel çekirgeler

İnsana ve Tarıma Etki

Zararlılık: Bazı türler (özellikle göçmen çekirgeler) büyük ekonomik kayıplara neden olur
Isırma/sokma: İnsan için doğrudan zararlı değillerdir
Ekosistem rolü: Otçul biyokütlenin kontrolünde ve birçok yırtıcı için besin kaynağıdırlar

İlk Yardım ve Tıbbi Notlar

Zehirli değildirler
Bazı türler temas sonrası hafif alerjik reaksiyonlara yol açabilir (çok nadir)
Genellikle tıbbi müdahale gerekmez
Entomofaji (böcek tüketimi) açısından bazı Caelifera türleri yüksek protein içerdiğinden yenilebilir

Latince Etimoloji

Caelifera: Latince caelum (“gökyüzü”) ve ferre (“taşımak”) köklerinden gelir; bu, kanatlı türlerin uçucu doğasına gönderme olabilir

Kaynakça

Dirsh, V.M. (1956). The Phylogeny of Caelifera.
Cigliano, M.M. et al. (2024). Orthoptera Species File – https://orthoptera.speciesfile.org
COPR (1982). The Locust and Grasshopper Agricultural Manual.
Ünal, M. (2010). Türkiye Orthoptera Faunası Üzerine Notlar.
Song, H. et al. (2018). “Phylogeny of Orthoptera based on molecular data.” Systematic Entomology