Auricularia auricula-judae

Auricularia auricula-judae – Kulak Mantarı / Yahuda’nın Kulağı

(Kulak şeklindeki jelatinimsi yapısıyla tanınan, nemli ormanlık alanlarda ölü odun üzerinde büyüyen ve Asya mutfağında yaygın şekilde tüketilen, tıbbi özellikleriyle de bilinen tanınmış bir Basidiomycota türü.)

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Fungi (Mantarlar)

Şube: Basidiomycota (Bazidiyumlu mantarlar)

Sınıf: Agaricomycetes

Takım: Auriculariales

Familya: Auriculariaceae

Cins: Auricularia

Tür: Auricularia auricula-judae (Bull.) Quél., 1886

Yaygın adları: Yahuda'nın kulağı, ağaç kulağı, wood ear fungus (İng.), mu er (Çince)

Yayılış ve Habitat

Doğal Yayılış: Avrupa, Asya, Kuzey Amerika – yaygın ve kozmopolit tür

Türkiye’deki Durumu:

Kuzey ve Batı Anadolu’da özellikle meşe ve karaağaç gövdelerinde yaygın olarak görülür

Habitat:

Ölü veya zayıf ağaçların (özellikle Sambucus, meşe, huş, ceviz) kabukları
Nemli, gölgeli ormanlık alanlar
Sonbahar, kış ve ilkbaharda meyve verir; ılıman iklimde yıl boyu gözlenebilir

Morfolojik Özellikler

Meyve Gövdesi (Basidiokarp):

Kulak benzeri kıvrımlı ve jelatinimsi yapı
Renk: Açık kahverengiden koyu mora kadar değişir
Yüzey: Dış kısmı kadifemsi, iç kısmı daha pürüzsüz ve hafif şeffaf
Boyut: 3–15 cm çapında, bazen birleşik koloniler oluşturur
Sporlar:
Beyazımsı spor baskısı
Eliptik, düz veya hafif kavisli bazidiyosporlar

Yaşam Döngüsü ve Ekoloji

Beslenme Tipi:

Saprotrofik: Ölü odunları ayrıştırır
Zayıf parazit: Zayıflamış canlı ağaçlar üzerinde de gelişebilir
Üreme:
Cinsel üreme: Bazidiyumda spor üretimiyle
Eşeysiz üreme gözlenmez
Ekosistem Rolü:
Orman ekosistemlerinde ölü odun dönüşümünde önemli rol oynar
Diğer ayrıştırıcı organizmalar için mikrohabitat sağlar

Yenilebilirlik ve Tıbbi Kullanım

Yenilebilir: ✔️

Asya mutfağında yaygın kullanılır: çorba, wok, salata
Kurutulmuş olarak pazarlanır; suda şişirilerek kullanılır
Besin Değeri:
Düşük kalorili, yüksek lif içerikli
Polifenol ve polisakkarit bakımından zengindir
Tıbbi Özellikler:
Antioksidan, immün sistem düzenleyici, kan sulandırıcı etkiler gösterdiği bilimsel yayınlarla desteklenmiştir
Geleneksel Çin tıbbında yüzyıllardır kullanılmaktadır

Gözlem Notları

Özellikle nemli havalarda ağaç gövdesine yapışık jelatinimsi kahverengi kütleler olarak fark edilir
Kuruyken sertleşir ve büzüşür; suyla temasta tekrar şişer
Koloniler hâlinde büyüyebilir, bazen üst üste binmiş halde olur
Dikkatli gözlemle dış yüzeydeki kadifemsi dokular çıplak gözle seçilebilir

Bilimsel Not

Auricularia auricula-judae, morfolojik olarak kolay tanınan, ekonomik ve kültürel öneme sahip bir mantardır. Adındaki “judae” (Yahuda’nın kulağı), Hristiyan geleneklerinde Yahuda İskariot’un kendini bir mürver ağacına asmasıyla ilişkilendirilen folklorik bir göndermedir. Ancak günümüzde bu adlandırma bazı bilim insanları tarafından tartışmalı bulunur. Mikolojik açıdan ise, bu tür, Auricularia cinsinin en yaygın ve araştırılmış temsilcisidir.