Aricia bassoni

Aricia bassoni, Lycaenidae ailesine ait yaygın bir kelebek türüdür. Fiziksel olarak yakın akrabası olan Aricia agestis türüne çok benzer. Kanatlarının üst ve alt yüzeyindeki belirgin turuncu lekelerle tanınır. Bu kelebek, alçak ve yavaş bir şekilde uçar.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Basson'un Çokgözlüsü, 25-30 mm kanat açıklığına sahip, nispeten küçük bir kelebektir. Kanatlarının üst yüzeyi kahverengi renktedir ve kanat kenarlarına yakın kısımlarda turuncu-kırmızı lekeler bulunur. Alt kanat yüzeyinde ise, kahverengi veya gri zemin üzerinde belirgin turuncu lekelerin ve beyaz halkalı siyah beneklerin oluşturduğu karakteristik bir desen vardır.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family): Lycaenidae
Cins (Genus): Aricia
Tür (Species): Aricia bassoni (Larsen, 1974)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu kelebek, Orta Doğu'da, özellikle Lübnan, Suriye ve Türkiye'nin güney bölgelerinde yayılış gösterir.

Habitat Tercihi: Genellikle çiçekli çayırlar, otlaklar, yol kenarları, kalkerli yamaçlar ve bozkırlar gibi güneşli ve açık alanları tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Aricia bassoni'nin yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan bitkilerle uyum içindedir.

Yaşam Döngüsü: Dişi kelebekler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan çeşitli Turnagagası (Erodium) ve Çoban Otu (Helianthemum) türleri üzerine bırakır. Tırtıl, bu bitkilerin yapraklarıyla beslenerek gelişir. Yılda birden fazla döl verebilir.
Davranış: Gündüzleri aktiftir. Güneşlenmeyi sever ve genellikle alçaktan uçar.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Basson'un Çokgözlüsü, bulunduğu ekosistemin bir parçasıdır. Hem tırtıl hem de yetişkin evresinde besin zincirinde yer alır. Aynı zamanda, yetişkin kelebekler nektar emerken tozlaşmaya da katkıda bulunur.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Aricia bassoni, çok geniş bir coğrafi dağılıma ve bolca bulunan bir besin kaynağına sahip olduğu için IUCN tarafından Asgari Endişe (Least Concern) statüsünde değerlendirilmektedir. Popülasyonu genel olarak istikrarlıdır ve nesli tehlike altında değildir.
Tehditler: Tür genel olarak güvenli olsa da, lokal popülasyonlar habitat kaybı, özellikle ana besin bitkisinin bulunduğu alanların yok olması ve pestisit kullanımı gibi çevresel bozulmalardan etkilenebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi