Acroceridae

Acroceridae – Küçük Başlı Sinekler

• Taksonomi:
• Takım: Diptera
• Alt takım: Brachycera
• Familya: Acroceridae
• Ayırt Edici Özellikler:
• Orantısız derecede küçük kafa
• Kocaman, şişkin bir karın
• Kısa anten, iri gözler
• Parazitoit larva – örümceklerin içine yerleşerek gelişir
• Yetişkinler genellikle çiçeklerden nektar emer
• Yaşam Döngüsü:

1. Yumurta doğaya bırakılır →
2. Larva örümceği bulur ve içine girer →
3. Örümceği içeriden tüketir →
4. Yetişkin sinek oluşur ve çok kısa bir süre yaşar

• Yayılım:
• Tüm kıtalarda
• Türkiye’de nadir ama mevcuttur (Ogcodes, Acrocera)
• İnsana zararlı mı?
• Hayır.
• İnsana karşı zararsız, ancak örümcekler için ölümcül parazitoittir.

Neden Acroceridae hakkında az bilgi var?

1. Nadir gözlemlenen türlerdir

• Acroceridae türleri genellikle kısa ömürlü yetişkin formlar sergiler (bazı türler birkaç gün yaşar).
• Yetişkinler çok az sayıda görülür; birçok tür yalnızca birkaç kez kayda geçmiştir.
• Özellikle örümcek konukçularının belirlenmesi çok zordur, çünkü larvalar konukçunun içine girip gözden kaybolur.

2. Larva biyolojileri çok gizlidir

• Pek çok türün hangi örümcek familyasında parazitoit yaşadığı hâlâ bilinmemektedir.
• Yumurta–larva–pupa gelişimi genellikle doğada tesadüfi bulgularla belgelenir.
• Bu familya üyeleri, özellikle larvaları, klasik toplama yöntemleriyle kolay yakalanmazlar.

3. Araştırmacı azlığı ve taksonomik karmaşıklık

• Acroceridae üzerinde uzmanlaşan taksonomist sayısı dünya çapında çok azdır.
• Türlerin ayrımı morfolojik olarak zor ve uzmanlık gerektirir (örneğin yalnızca genitalya yapısına bakılarak ayrım yapılabilir).
• Bunun sonucunda tür düzeyinde tanımlama eksiktir ve çok sayıda tür henüz bilimsel olarak tanımlanmamıştır.

Bilinen Bilimsel Konular ve Güncel Çalışmalar

KonuBilgi Durumu BiyocoğrafyaEn zengin çeşitlilik Avustralya, Güney Amerika ve Afrika’da.🕷️ Konukçu örümceklerEn çok Theridiidae, Salticidae ve Gnaphosidae üzerinde kaydedilmiştir.🧬 Evrimsel ilişkilerNemestrinoidea üst familyasında yer alır; Strepsiptera ile evrimsel benzerlikler araştırılıyor. TaklitçilikBazı türler arı veya böcek mimikri gösterebilir (Batesyen mimikri). DNA analizleri Çok sınırlı; moleküler filogenetik çalışmaları az sayıdadır.

İlginç Notlar

• Birçok Acroceridae larvası, yumurtadan çıktıktan sonra aylarca aktif olarak örümcek arayabilir ve bu süre içinde aç kalmaya dayanabilir.
• Ogcodes cinsi türler bazen karınları nedeniyle “balon sineği” (balloon fly) olarak da adlandırılır.
• Fosil kayıtlarına göre familya en az Kretase dönemine kadar uzanır – yani 100 milyon yıldan fazladır varlar.

Başlıca Bilimsel Kaynaklar

• Schlinger, E. I. (1981). The biology of Acroceridae.
• Gillung, J. P. & Winterton, S. L. (2017). Phylogenetic revision of spider flies (Diptera: Acroceridae).
• Yeates, D. K. (1994). Spider fly evolution and biology.
• Evenhuis, N.L. (2002). Catalog of the Acroceridae (Diptera) of the World.
• GBIF, ITIS, Fauna Europaea veritabanları