Strepsiptera

Strepsiptera ehypermetabola sergilemektedir.: Birinci larva dönemi (triungulins) çok hareketlidir ve serbest olarak yaşar. . Konukçularının vücuduna yerleşirler.Daha sonra hareketlerini neredeyse durdurur ve iç parazit olarak yaşar.

Birçok Strepsiptera takımı türleri (twisted-wing parasites-kıvrık kanatlı parazitler), iç parazit olarak arı, çekirge ve Hemiptera takımının diğer üyelerinde yaşarlar. Yalnızca birkaç tür kılkuyruk (bristletails- Archeognatha)’un parazitidir. 

Strepsiptera takımı türleri ile Coleoptera türlerinin oldukça fazla özellikleri birbirine benzemektedir. Bu nedenle bazı entomologlar Strepsiptera’ları Coleoptera’nın üstfamilyası olarak görürler. Strepsiptera ve parazit coleopterler (Meloidae ve Rhipiphoridae familyaları) hipermetamorfosis (hypermetamorphosis) gösteren ender böceklerdendir. Tambaşkalaşım (holometabolous) tipinin sıra dışı tipi olan bu başkalaşımda larva vücudunu ergin formuna sokar. Annelerinden doğan bu genç larvalar (triunguloids), 6 bacağa sahiptir ve yavaş yavaş ilerleyerek uygun konukçu ararlar. Bu larvalar çiçek üzerinde çiçeği tozlayacak olan arıların gelmesini beklerler ve arıları parazitlerler. Konukçu geldiğinde larva konukçu üzerine atlar ve orada kısa zamanda deri değiştirerek diğer ergin böceklere benzemeyen, antensiz, başı belirsiz ve bacaksız bir ergin halini alır. Bu larvalar konukçu vücudunda deri değiştirmeye devam eder ve konukçudan gerekli besinleri sağlayan kan ve öldürücü olmayan diğer elementleri alırlar. Konukçu içerisinde pupa dönemini geçirdikten sonra kanatlı ergin haline dönüşür ve çiftleşmek için uçarak konukçudan ayrılır. Ergin dişi konukçusunun içinde bir erkek ile çiftleşmek için kalır. bu sırada dişinin yalnızca vücudunun küçük bir kısmı konukçu arının abdomeninden dışarı çıkar ve çiftleşme bu şekilde gerçekleşir. Embriyolar dişinin vücudunda gelişir ve yeni kuşak “triunguloid” larvalar kuluçkadayken anne vücudunun altından uzaklaşarak yaşam döngülerini yeniden başlatırlar. 

Ergin Strepsiptera erkeği küçük başı ve dışa çıkık bileşik gözleri ile garip görünüşlü bir böcektir. Antenler çok segmentlidir ve üç dallıdır. Ön kanatlar küçülmüş, arka kanatlar ise oldukça geniş ve yelpaze görünümlüdür .

Ekonomik önemi 

Strepsiptera takımına bağlı türlerin populasyon yoğunlukları diğer türlerin populasyonlarında önemli derecede etki yapamayacak kadar azdır (32) 

Bunları Biliyor musunuz? 

* Dişi Strepsiptera’ların sıra dışı doğurganlıkları vardır. Her dişi yaklaşık olarak 2500-7000 yavru üretir. 

* Strepsiptera paraziti bir böceği istila ettiğinde konukçunun üreme organına zarar verir (parazitik hadımlık) ve bazen ikincil sex karakterinin açığa çıkmasına nende olurlar (dişi erkek gibi görünür) 

* Strepsiptera takımına ait türlerin bacakları sıra dışıdır. İlk olarak yalnızca birinci dönem larva ve ergin erkek bacaklara sahiptir. Daha sonra diğer 

tüm böceklerde olan trochanter (bacağın segmentlerinden biri) Strepsiptera bireylerinde kaybolur. 

* Triungulin larvalarının ürettiği bir ağız salgısı ile konukçu iskeletini yumuşatır. Bu yumuşatma sonucu küçük parazitlerin içerisi girmesi sağlanır .

Gökhan Aydın 

Isparta-2016 

Fotoğraf: biodiversity