Sousa plumbea
Genel Özellikler ve Ekoloji
Sousa plumbea, Delphinidae ailesine ait orta büyüklükte bir yunus türüdür ve yetişkin bireyler 2–2.7 metre uzunluğa, 90–150 kg ağırlığa ulaşır. Vücut açık gri ile koyu gri tonlarında olup, sırt kısmı genellikle daha koyu renklidir. Adını sırt yüzgecinde bulunan ve bazen kambur görünümlü çıkıntı şeklinde olan gergedan benzeri yapıdan alır. Sousa plumbea balık ve kalamarlarla beslenir ve sığ kıyı sularında yaşamaya uyum sağlamıştır. Tür ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Cetacea
Alt Takım (Suborder): Odontoceti
Aile (Family): Delphinidae
Cins (Genus): Sousa
Tür (Species): Sousa plumbea (Cuvier, 1829)
Davranış ve Üreme
Sousa plumbea sosyal bir türdür; genellikle 3–10 bireyden oluşan küçük gruplar halinde yaşar. Grup içi iletişim için tıklamalar ve yüksek frekanslı sesler kullanır. Üreme döngüsü yıl boyunca devam eder; dişi tek yavru doğurur ve yavru birkaç yıl anneden süt emerek beslenir. Sığ sularda ve estuarin alanlarda yaşamayı tercih eder.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “Hassas (Vulnerable – VU)” kategorisindedir. Habitat kaybı, balıkçılık, gemi trafiği ve kirlilik türün başlıca tehditlerindendir. İnsanlara zarar vermez ve toksik değildir; ekosistemde orta düzey avcı olarak balık popülasyonlarını dengeler.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Gergedan yunusları, kıyı topluluklarında zekâ, dostluk ve denizlerin koruyucusu olarak görülmüştür. Sığ kıyı sularda görünür olmaları, balıkçılar tarafından güven ve şans sembolü olarak kabul edilmelerine yol açmıştır. Bazı efsanelerde, yunusların gemilere eşlik ederek balıkçılara rehberlik ettiği anlatılır.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Sousa plumbea tehlikeli ve agresiftir.
Doğru Bilinenler: Sousa plumbea tamamen zararsızdır ve toksik değildir; insanlara doğrudan tehdit oluşturmaz ve deniz ekosisteminde kritik rol oynar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Jefferson, T. A., Webber, M. A., & Pitman, R. L. (2015). Marine Mammals of the World: A Comprehensive Guide to Their Identification. Academic Press.
IUCN Red List (2020). Sousa plumbea.
Cuvier, G. (1829). Histoire naturelle des cétacés.
