Rhinolophus euryale
Genel Özellikler ve Ekoloji
Rhinolophus euryale, Güney ve Güneydoğu Avrupa, Türkiye ve Balkanlar’da yaygın olarak bulunan bir yarasa türüdür. Vücut uzunluğu 4,5–5,5 cm, kanat açıklığı 26–32 cm ve ağırlığı 10–20 gram arasındadır. Gövde kısa tüylü ve kahverengi tonlarında, burun yapısı at nalına benzeyen özel bir yapıdadır (horseshoe nose), gözler küçüktür. Böcekçil bir türdür ve genellikle gece avlanır; ekosistemde böcek popülasyonlarının kontrolüne katkı sağlar. Mağara, tünel ve eski binalarda koloniler halinde yaşar.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Chiroptera
Aile (Family): Rhinolophidae
Cins (Genus): Rhinolophus
Tür (Species): Rhinolophus euryale (Blasius, 1853)
Davranış ve Üreme
Rhinolophus euryale gece aktiftir ve gündüzleri dinlenmek için serin ve karanlık alanlarda (mağara, tünel, eski binalar) toplanır. Sosyal bir türdür ve koloniler halinde yaşar. Üreme yılda bir kez, genellikle ilkbahar ve yaz başında gerçekleşir. Dişi bir batında tek bir yavru doğurur. Yavrular doğduğunda kör ve tüysüzdür; anne onları bakım ve besleme ile korur.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “Hassas (Vulnerable – VU)” kategorisindedir. Habitat kaybı ve insan faaliyetleri tür için en önemli tehditlerdir. İnsanlara zarar vermez ve toksik değildir. Böcek popülasyonlarının kontrolüne katkı sağlar.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Yarasalar Avrupa ve Anadolu kültürlerinde gece ve gizemle ilişkilendirilmiştir. Rhinolophus euryale, mağara kolonilerinde yaşayan bir tür olarak halk arasında uğur veya felaket sembolü şeklinde efsanelere konu olmuştur. Sessiz uçuşları ve avlanma yetenekleri nedeniyle doğaüstü varlıklarla ilişkilendirilir.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Tüm yarasalar insanlara saldırır, zehirlidir veya hastalık taşır.
Doğru Bilinenler: Rhinolophus euryale tamamen zararsızdır, toksik değildir; doğrudan insanlara saldırmaz ve ekosistemde böcek kontrolüne katkı sağlar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Simmons, N. B. (2005). Order Chiroptera. In D. E. Wilson & D. M. Reeder (Eds.), Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (pp. 312–529). Johns Hopkins University Press.
Fahr, J., & Hutterer, R. (2020). Rhinolophus euryale. The IUCN Red List of Threatened Species 2020.
Kingdon, J. (1997). The Kingdon Field Guide to African Mammals. Academic Press.
