Nesticus morisii

Türkçe Adlandırma: Nesticus morisii için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Ancak, familyasının genel adı olan "Mağara Örümceği" veya "Kiler Örümceği" kullanılabilir. Tür adı "morisii" büyük olasılıkla bu türü inceleyen veya toplama çalışmalarına katılan bir kişiye atfen verilmiştir.

Nesticus morisii, Nesticidae familyasına ait küçük ila orta büyüklükte, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, Güney Avrupa ve Türkiye'de mağara ve benzeri yeraltı habitatlarında yayılış gösterir. Genellikle nemli, karanlık ve kapalı ortamlarda yaşarlar. İlk kez 1873 yılında Albert E. Grube tarafından bilim dünyasına tanımlanmıştır.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konum

Taksonomik Sınıflandırma

Nesticus morisii'nin bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Nesticidae Simon, 1894 (Mağara Örümcekleri)
• Cins (Genus): Nesticus Thorell, 1869
• Tür (Species): Nesticus morisii (Grube, 1873)

Genel Bilgiler

• Familya: Nesticidae
• Tip: Küçük ila orta büyüklükte, zehirli, uzay ağı ören bir mağara örümceği türüdür.
• Coğrafi Dağılım: Esas olarak Güney Avrupa'da (İtalya, Slovenya, Hırvatistan, Karadağ, Bosna-Hersek, Sırbistan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan) ve Türkiye'de yayılış gösterir. Türkiye'deki mağara faunası kayıtlarında adı geçmektedir. Bu geniş dağılım, türün yerel habitatlara ve mikroiklime adapte olabilme yeteneğini göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük ila orta büyüklükte örümceklerdir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 3.5 - 5 mm civarındadır.
• Erkek: Dişiye benzer boyutlarda veya biraz daha küçüktür.
• Renk: Genellikle mağara ortamlarına uyum sağlamış türlerde olduğu gibi soluk sarımsı veya açık kahverengi renkte olabilir. Vücutlarında belirgin pigmentasyon veya desenler bulunmayabilir veya çok silik olabilir, bu da karanlık ortamdaki kamuflaja yardımcı olur.
• Gözler: Çoğu mağara örümceğinin aksine, Nesticus morisii'nin gözleri genellikle iyi gelişmiştir. Bu, onların sadece troglobiyont (mağaraya bağımlı) değil, aynı zamanda troglofil (mağarayı tercih eden) veya subtroglofil (mağara dışında da yaşayabilen) bir yaşam tarzına sahip olabileceğini düşündürür.
• Bacaklar: Genellikle uzun ve incedirler, bu da engebeli mağara ortamında hareket etmelerine ve ağ kurmalarına yardımcı olur.
• Ayırt Edici Özellikler: Diğer Nesticus türlerinden ayrılması için cinsel organ morfolojisi (erkeklerde palp, dişilerde epigyne) kesindir. Morfolojik olarak Nesticus cellulanus gibi diğer yaygın Nesticidae türleriyle benzerlik gösterebilir, ancak genital yapılar belirleyici farklılıklar sunar.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Düzensiz, dağınık (uzay ağı) ağlar kurarlar. Bu ağlar, genellikle mağara zeminine yakın, kaya çatlakları, boşluklar ve diğer korunaklı yerlerde inşa edilir. Ağın ipekleri, avları yakalamak için yapışkan özelliktedir.
• Habitat Tercihi: Tipik olarak troglofil veya subtroglofil bir yaşam tarzına sahiptir. Bu, onların yaşam döngülerinin önemli bir kısmını mağaralar, mahzenler, tüneller, kuyular ve benzeri yeraltı habitatlarında geçirdikleri anlamına gelir. Nemli, karanlık ve nispeten sabit sıcaklığa sahip ortamları tercih ederler.
• Türkiye'de de mağaralardan ve yeraltı habitatlarından kayıtları bulunmaktadır.
• Yaşam Tarzı: Avlarını pusuya düşürerek avlanan örümceklerdir. Ağları, avların yakalanması için stratejik olarak yerleştirilir. Mağara ortamında bulunan küçük omurgasızlarla beslenirler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer eklembacaklılarla beslenirler. Mağara ekosistemlerinde, mağara faunasına özgü omurgasızlarla (mağara sinekleri, kollembollar vb.) beslenebilirler.
• Üreme: Dişiler, genellikle bir ipek kesesi içinde yumurtalarını bırakır ve bu keseyi ağlarına asarlar veya korunaklı bir yere gizlerler. Mağara ortamının sabit koşulları, üreme ve yavruların gelişimi için uygun bir ortam sağlar.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm Nesticidae familyası üyeleri gibi Nesticus morisii de zehirlidir. Avlarını etkisiz hale getirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Nesticus morisii'nin insanlara karşı tehlikesi çok düşüktür. Isırık vakaları oldukça nadirdir ve zehirleri insanlar üzerinde ciddi sistemik etkilere yol açtığına dair hiçbir bilimsel rapor bulunmamaktadır. Mağara örümcekleri genellikle insanlarla doğrudan temastan kaçınırlar ve agresif değillerdir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Mağara örümceklerinin zehirleri, genellikle avlarını felç etmek ve sindirmek için yeterli güçtedir, ancak insan için önemli bir tıbbi tehdit oluşturmaz. Isırık belirtileri genellikle lokalize ve hafiftir, arı sokmasına benzer semptomlarla sınırlı kalır.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle birkaç saat veya birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Nesticus morisii ısırığı için özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine temiz bir bez içine sarılmış buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse, yayılırsa, alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
3. araneae - Nesticus morisii - Spiders of Europe: Avrupa örümcek faunası içindeki yeri, morfolojik detayları ve habitat bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: araneae - Nesticus morisii - Spiders of Europe. https://araneae.nmbe.ch/data/353/Nesticus_morisii (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: GBIF. Nesticus morisii. https://www.gbif.org/species/2162635 (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
7. The Spiders of Bosnia & Herzegovina (Nesticidae familyası bölümü): Balkanlar'daki dağılımı ve ekolojik bilgileri.
8. Kaynağa Erişim: L. E. F. (2014). The Spiders of Bosnia & Herzegovina (Arachnida: Araneae). (Çevrimiçi bir kaynak veya PDF belge olabilir, spesifik bir URL olmadan kesin erişim zor). Ancak bu türün Balkanlar'da yaygın olduğu bilgisini doğrular.
9. Akademik Çalışmalar (Türkiye'deki Mağara Örümcekleri): Türkiye'deki mağara faunası üzerine yapılan bazı akademik çalışmalarda Nesticus morisii'nin varlığına dair referanslar bulunmaktadır. Örneğin, Türkiye'nin mağara örümcekleri üzerine yapılan faunistik çalışmalar.