Gongylidiellum orduense

Henüz bir bilgi girilmeTürkçe Adlandırma: Gongylidiellum orduense için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Familyasının genel adı olan "Cüce Ağ Örümceği" veya "Levha Ağ Örümceği" kullanılabilir. Tür adı "orduense" Ordu'ya ait anlamına gelir ve bu türün Ordu ilinde ilk kez tanımlandığına veya yoğun olarak bulunduğu bir bölge olduğuna işaret eder. Bu nedenle "Ordu Cüce Ağ Örümceği" gibi bir adlandırma kullanılabilir.

Gongylidiellum orduense, Linyphiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, Türkiye'ye özgü (endemik) veya ana yayılış alanı Türkiye olan bir tür olarak kabul edilmektedir. Genellikle ormanlık alanlarda, orman zeminindeki yaprak döküntüleri ve yosunlar arasında veya nemli habitatlarda yaşarlar. İlk kez 1995 yılında Peter J. Wunderlich tarafından bilim dünyasına tanımlanmıştır.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konum

Taksonomik Sınıflandırma

Gongylidiellum orduense'nin bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Linyphiidae Blackwall, 1859 (Cüce Ağ Örümcekleri / Levha Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Gongylidiellum Simon, 1884
• Tür (Species): Gongylidiellum orduense Wunderlich, 1995

Genel Bilgiler

• Familya: Linyphiidae
• Tip: Küçük boyutlu, zehirli, levha ağ ören bir örümcek türüdür.
• Coğrafi Dağılım: Türkiye endemik veya ana yayılış alanı Türkiye olan bir türdür. Adından da anlaşılacağı gibi, Türkiye'nin Ordu ilinde ve Karadeniz bölgesinde kayıtları bulunmaktadır. Dünya örümcek kataloğunda (WSC) sadece Türkiye'den bilindiği belirtilmiştir. İstanbul'da doğrudan doğal olarak bulunması düşük bir ihtimaldir, zira türün ana habitatları Karadeniz Bölgesi'nin kendine özgü coğrafi ve iklimsel koşullarıyla ilişkilidir. Ancak örümcek örneklerinin taşınması gibi durumlar nadiren de olsa görülebilir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Linyphiidae familyasının diğer üyeleri gibi küçük boyutludur.
• Dişi: Vücut uzunluğu yaklaşık 1.5 - 2.5 mm civarında olabilir.
• Erkek: Vücut uzunluğu yaklaşık 1.5 - 2.2 mm civarında olabilir. (Kesin boyutlar türün orijinal tanımından veya revizyon çalışmalarından alınmalıdır).
• Renk: Genellikle kahverengi veya koyu kahverengi tonlarındadır. Karapaks (baş-göğüs) koyu ve parlak olabilir. Karın (opisthosoma) koyu gri veya siyahımsıdır, belirgin bir deseni yoktur. Bacaklar genellikle karapaksla uyumlu renktedir.
• Ayırt Edici Özellikler:Genital Yapılar: Gongylidiellum cinsinin ve özellikle bu türün kesin teşhisi, erkeklerin pedipalpleri (çiftleşme organları) ve dişilerin epigynesi (dış üreme organı) gibi genital yapıların mikroskop altında incelenmesini gerektirir. Bu yapılar, Gongylidiellum türleri arasında ayırt edici morfolojik detaylar sunar.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Endemik türler genellikle belirli coğrafi bölgelere ve habitatlara adapte olmuşlardır. G. orduense'nin Ordu bölgesine özgü olması, o bölgedeki çevresel koşullarla özel bir ilişkisi olduğunu düşündürmektedir.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı (Levha Ağı): Gongylidiellum orduense, ait olduğu Linyphiidae familyasının birçok türü gibi, genellikle küçük ve düzensiz levha ağları (sheet web) kurar. Bu ağlar, alçak bitki örtüsü (otlar, küçük çalılar), yaprak döküntüleri veya yere yakın diğer bitki kalıntıları arasına gerilir.
• Habitat Tercihi: Genellikle ormanlık alanlarda ve nemli habitatlarda bulunur.
• Ormanlık alanlar: Özellikle Karadeniz'in nemli orman tabanlarında, yaprak döküntüleri ve yosunlar arasında.
• Nemli alanlar: Islak topraklı, humuslu yerleri ve çürüyen bitki materyallerini tercih edebilirler.
• Zemin seviyesi: Genellikle zemin seviyesinde veya çok alçak bitki örtüsü arasında yaşarlar.
• Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer eklembacaklılarla beslenen avcılardır. Kriptik bir yaşam tarzına sahiptirler ve genellikle gizli kalmayı tercih ederler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan küçük uçan böcekler (sinekler, midges, kollembollar) ve diğer küçük toprak eklembacaklılarıdır.
• Üreme: Dişiler, genellikle bir ipek kesesi içinde yumurtalarını bırakır ve bu keseyi ağlarına veya korunaklı bir yere gizlerler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Gongylidiellum orduense de zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Gongylidiellum orduense'nin insanlara karşı tehlikesi çok düşüktür. Boyutları küçük olduğu ve insanlarla temasları nadir olduğu için ısırık vakaları oldukça seyrektir. Zehirleri insanlar üzerinde ciddi sistemik etkilere yol açtığına dair hiçbir bilimsel rapor bulunmamaktadır.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Linyphiidae familyasındaki bu kadar küçük türlerin zehir bezleri, genellikle avlarını etkisiz hale getirmek için yeterli güçtedir, ancak insan için önemli bir tıbbi tehdit oluşturmaz. Isırık belirtileri genellikle lokalize ve hafiftir, arı sokmasına benzer semptomlarla sınırlı kalır. Ayrıca, bu örümcekler genellikle gizli habitatlarda yaşadıkları için insanlarla karşılaşma olasılıkları da oldukça düşüktür.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle birkaç saat veya birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Gongylidiellum orduense ısırığı için özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine temiz bir bez içine sarılmış buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse, yayılırsa, alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Gongylidiellum orduense Kayıtları

Gongylidiellum orduense, Türkiye'ye özgü (endemik) bir türdür. Adından da anlaşılacağı üzere, Ordu ilinden tip lokalitesi olarak kaydedilmiştir. Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'ndeki ormanlık ve nemli habitatlardan başka kayıtları da bulunabilir. İstanbul gibi bir şehirde, özellikle şehrin Karadeniz iklimine yakın kuzey kesimlerindeki nemli ormanlık alanlarda teorik olarak bulunma potansiyeli olsa da, öncelikli yayılım alanı Karadeniz'dir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
3. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
4. Kaynağa Erişim: GBIF. Gongylidiellum orduense. https://www.gbif.org/species/2137425 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
5. Wunderlich, P. J. (1995). Neue und bisher wenig bekannte Arten der Familie Linyphiidae und Bothriuridae aus der Türkei (Arachnida: Scorpiones, Araneae). Arachnologische Mitteilungen, 10, 1-13. (Türün orijinal tanımının yapıldığı bilimsel yayın).
6. Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan akademik yayınlar: Özellikle Linyphiidae familyası üzerine yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar ve arazi raporları (Örn: Kunt, Özkütük, Danışman gibi araştırmacıların çalışmaları) Gongylidiellum orduense'ye dair kayıtlar ve dağılım bilgileri sunmaktadır.
7. di.