Gongylidiellum murcidum

Türkçe Adlandırma: Gongylidiellum murcidum için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Familyasının genel adı olan "Cüce Ağ Örümceği" veya "Levha Ağ Örümceği" kullanılabilir. Tür adı "murcidum" Latince "küf kokulu" veya "çürümüş" anlamına gelebilir, bu da türün genellikle nemli, organik madde açısından zengin habitatlardaki yaşam tarzına bir gönderme olabilir.

Gongylidiellum murcidum, Linyphiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, Palearktik bölgede (Avrupa, Asya, Türkiye, Rusya, Turkmenistan, Japonya) geniş bir yayılış gösterir. Genellikle sulak alanlarda, bataklıklarda (fenler), nemli ormanlık alanlarda ve sazlıklarda, ıslak yosunlar ve yaprak döküntüleri arasında yaşarlar. İlk kez 1884 yılında Eugène Louis Simon tarafından bilim dünyasına tanımlanmıştır. İngiltere'de IUCN kriterlerine göre "Hassas" (VU) olarak sınıflandırılmıştır, bu da habitat kaybı tehdidine işaret eder.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konum

Taksonomik Sınıflandırma

Gongylidiellum murcidum'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Linyphiidae Blackwall, 1859 (Cüce Ağ Örümcekleri / Levha Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Gongylidiellum Simon, 1884
• Tür (Species): Gongylidiellum murcidum Simon, 1884

Genel Bilgiler

• Familya: Linyphiidae
• Tip: Küçük boyutlu, zehirli, levha ağ ören bir örümcek türüdür.
• Coğrafi Dağılım: Palearktik dağılıma sahiptir. Avrupa, Türkiye, Rusya (Avrupa'dan Batı Sibirya'ya), Turkmenistan ve Japonya'da bulunur. Türkiye'deki örümcek faunası kayıtlarında da yer almaktadır. Özellikle sulak alanların bulunduğu bölgelerde (örneğin İstanbul'da sulak alanlar veya nemli ormanlık bölgeler) bulunması olasıdır.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Linyphiidae familyasının diğer üyeleri gibi küçük boyutludur.
• Dişi: Vücut uzunluğu yaklaşık 1.5 - 2.3 mm civarındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu yaklaşık 1.4 - 2.0 mm civarındadır.
• Renk: Prosoma (karapaks) sarımsı kahverengidir. Bacaklar da sarımsı kahverengi tonlarındadır. Opisthosoma (karın) açık griden siyaha yakın griye kadar değişebilir, belirgin bir deseni yoktur.
• Ayırt Edici Özellikler:Erkek palp yapısı: Erkeğin pedipalpleri (çiftleşme organları), özellikle distalde (uç kısımda) geniş ve küt bir tibial apophysis'e (çıkıntıya) ve sivri bir processe sahip bir paracymbium'a sahip olmasıyla karakterize edilir.
• Dişi epigynesi: Dişinin epigynesi (dış üreme organı) M şeklinde sklerotize (sertleşmiş) bir kıvrıma sahiptir.
• Bu morfolojik detaylar, türün kesin teşhisini sağlamak için mikroskop altında incelenmesini gerektirir.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı (Levha Ağı): Gongylidiellum murcidum, ait olduğu Linyphiidae familyasının diğer üyeleri gibi, genellikle küçük ve düzensiz levha ağları (sheet web) kurar. Bu ağlar, alçak bitki örtüsü, özellikle ıslak yosunlar, yaprak döküntüleri, sazlıklar ve diğer nemli ortam bitki kalıntıları arasına gerilir.
• Habitat Tercihi: Bu tür, özellikle nemli ve sulak habitatlara adapte olmuştur.
• Fenler (Bataklıklar): Islak yosunlar ve döküntüler arasında.
• Nemli ormanlık alanlar: Özellikle ıslak geniş yapraklı ormanlarda (fen carr gibi).
• Sazlıklar ve yüzen bataklıklar: İngiltere'de sazlıklarda ve yüzen bataklıklarda kaydedilmiştir.
• Zemin seviyesi: Genellikle zemin seviyesinde veya çok alçak bitki örtüsü arasında yaşarlar.
• Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer eklembacaklılarla beslenen avcılardır. Yetişkin bireylerin geç ilkbahar/erken yaz aylarında zirve yaptığına dair sınırlı fenoloji verileri bulunmaktadır.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan küçük uçan böcekler (sinekler, midges, kollembollar) ve diğer küçük toprak eklembacaklılarıdır.
• Üreme: Dişiler, genellikle bir ipek kesesi içinde yumurtalarını bırakır ve bu keseyi ağlarına veya korunaklı bir yere gizlerler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Gongylidiellum murcidum da zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Gongylidiellum murcidum'un insanlara karşı tehlikesi çok düşüktür. Boyutları küçük olduğu ve insanlarla temasları nadir olduğu için ısırık vakaları oldukça seyrektir. Zehirleri insanlar üzerinde ciddi sistemik etkilere yol açtığına dair hiçbir bilimsel rapor bulunmamaktadır.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Linyphiidae familyasındaki bu kadar küçük türlerin zehir bezleri, genellikle avlarını etkisiz hale getirmek için yeterli güçtedir, ancak insan için önemli bir tıbbi tehdit oluşturmaz. Isırık belirtileri genellikle lokalize ve hafiftir, arı sokmasına benzer semptomlarla sınırlı kalır. Ayrıca, bu örümcekler genellikle gizli habitatlarda yaşadıkları için insanlarla karşılaşma olasılıkları da oldukça düşüktür.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle birkaç saat veya birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Gongylidiellum murcidum ısırığı için özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine temiz bir bez içine sarılmış buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse, yayılırsa, alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Gongylidiellum murcidum Kayıtları

Gongylidiellum murcidum, Türkiye örümcek faunası içinde kaydedilmiş bir türdür. Özellikle Batı ve Orta Avrupa'da yaygın olsa da, Türkiye'den de kayıtları bulunmaktadır. İstanbul gibi bir şehirde, özellikle sulak alanlara yakın parklar, bahçeler veya doğal alanlarda bulunması olasıdır.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
3. araneae - Gongylidiellum murcidum - Spiders of Europe: Avrupa örümcek faunası içindeki yeri, morfolojik detayları, boyutları ve habitat bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: araneae - Gongylidiellum murcidum - Spiders of Europe. https://araneae.nmbe.ch/data/876/Gongylidiellum_murcidum (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: GBIF. Gongylidiellum murcidum. https://www.gbif.org/species/2137424 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
7. Spider Recording Scheme (SRS) - Gongylidiellum murcidum: İngiltere'deki dağılımı, habitat ve ekoloji bilgileri, IUCN durumu ve koruma önerileri.
8. Kaynağa Erişim: Spider Recording Scheme (SRS). Gongylidiellum murcidum. https://srs.britishspiders.org.uk/portal.php/p/Summary/s/Gongylidiellum+murcidum (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
9. Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan akademik yayınlar: Özellikle Linyphiidae familyası üzerine yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar ve arazi raporları (Örn: Kunt, Özkütük, Danışman gibi araştırmacıların çalışmaları) Gongylidiellum murcidum'a dair kayıtlar ve dağılım bilgileri sunmaktadır.