Erythromma lindenii

Erythromma lindenii – Mavi Gözlü Kız böceği

(Hızlı ve dikkat çekici göz rengiyle tanınan, durgun sularda yaşayan bir Zygoptera türü)

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
• Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
• Sınıf: Insecta (Böcekler)
• Takım: Odonata (Eşkanatlılar)
• Alt Takım: Zygoptera (Su iğneleri – ince ve zarif yusufçuklar)
• Familya: Coenagrionidae (İnce su iğneleri)
• Cins: Erythromma
• Tür: Erythromma lindenii (Selys, 1840)

Yayılış ve Habitat

• Doğal Yayılış: Güney ve Orta Avrupa, Kuzey Afrika, Batı Asya
• Türkiye’deki Durumu: Özellikle Ege, Marmara, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinde kayıtlıdır
• Habitat:
• Durgun veya çok yavaş akan sular
• Göl, gölet, kanal ve baraj çevreleri
• Özellikle yüzey bitkisi zenginliği olan sular (nilüfer, sazlık, su üstü otlar)

Morfolojik Özellikler

• Boy: 30–35 mm
• Erkek:
• Gövde rengi parlak metal mavisi
• Gözler çarpıcı şekilde buz mavisi
• Karın segmentlerinde siyah bantlar
• Dişi:
• Daha soluk mavi veya yeşilimsi renkli
• Gözler açık gri-mavi
• Kanatlar: Şeffaf ve zar gibi; kanat lekesi (pterostigma) küçük ve soluk renkli
• Ayırt Edici Özellik:
• Erkeklerin tamamen mavi gözleri, onu Erythromma viridulum (kırmızı gözlü) gibi türlerden ayırır
• Uçuş sırasında sudan çok uzaklaşmaz

Yaşam Döngüsü

1. Yumurta

• Dişi, yumurtalarını su bitkilerinin yapraklarına veya gövdesine bırakır
• Erkek, dişiyi boynundan tutarak yumurtlama sırasında eşlik eder
• Yumurtalar birkaç gün içinde çatlar

2. Larva (Nimf)

• Tamamen sucul yaşamlıdır
• Küçük omurgasızlarla beslenir (su piresi, sivrisinek larvası vb.)
• Nimf gelişimi 2–3 ay sürebilir
• Sudaki oksijen ve sıcaklık durumuna göre değişir

3. Ergin (Yetişkin Su İğnesi)

• Yetişkinler Mayıs – Eylül arasında aktiftir
• Gündüz, özellikle sabah saatlerinde uçuşlar yoğunlaşır
• Su kenarındaki sazlık ve yaprak yüzeylerinde dinlenir
• Yıl içinde bir döl verir (univoltin)

Ekolojik Rol

• Yırtıcıdır:
• Nimfler, sivrisinek larvaları ve su içi böcekleriyle beslenerek denge sağlar
• Erginler sinek, küçük böcek ve polen taşıyan türleri avlar
• Biyoindikatör:
• Su kalitesi yüksek, durağan tatlı su alanlarının sağlıklı göstergesidir
• Zayıf oksijenli veya kirli sularda bulunmaz

Koruma ve Tehditler

• Koruma Durumu:
• IUCN: Asgari Endişe (Least Concern)
• Türkiye’de yaygın olmakla birlikte bazı sulak alan kayıplarından etkilenebilir
• Başlıca Tehditler:
• Tarımsal kirlenme (fosfat, nitrat)
• Pestisit kullanımı
• Sulak alanların kurutulması veya yapılaşma baskısı

Gözlem Notları

• En iyi gözlem zamanı: Haziran – Temmuz, sabah 9 – öğlen 12 arası
• Gözlem için durgun göletlerin kenarında güneş gören sazlık bölgeler uygundur
• Erkekler suya yakın devriye uçuşu yapar, dişiler daha çok otlar üzerinde dinlenir
• Uçuşları dalgalı ve yere yakın şekildedir

Bilimsel Not

• Erythromma lindenii, göz morfolojisi ve renk tanımları bakımından taksonomide sık kullanılan bir referans türdür
• E. viridulum ve Coenagrion puella gibi türlerle birlikte karışabileceği için göz rengi, segment deseni ve uçuş davranışıyla ayırt edilmelidir