Dolicharthria stigmosalis
Dolicharthria stigmosalis – Benekli İnce Kanatlı Güve
(Küçük, uzun kanatlı, gece aktif ve açık alanlara özgü bir Crambidae güvesi türü)
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
- Sınıf: Insecta (Böcekler)
- Takım: Lepidoptera (Kelebekler ve Güveler)
- Familya: Crambidae (Çayır güveleri / çimen güveleri)
- Alt familya: Spilomelinae
- Cins: Dolicharthria
- Tür: Dolicharthria stigmosalis (Herrich-Schäffer, 1848)
Yayılış ve Habitat
- Doğal Yayılış: Orta ve Güney Avrupa, Balkanlar, Karadeniz çevresi, Kafkasya ve Orta Doğu
- Türkiye’deki Durumu: Trakya, Ege, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde kayıtlıdır
- Habitat:
- Açık çayırlık alanlar
- Tarla ve fundalık kenarları
- Bahçeler, yol kenarları
- Nemi düşük ama otsu bitki zenginliği olan yerler
Morfolojik Özellikler
- Kanat Açıklığı: 22–28 mm
- Ön Kanatlar:
- Açık kahverengi-bej zemin
- Üzerinde karakteristik koyu benek ve zikzak çizgiler
- Arka Kanatlar:
- Daha açık tonlu, beneksiz ya da silik desenli
- Gövde: İnce, soluk renkli
- Anten: Düz ve ipliksi
- Ayırt Edici Özellik:
- Kanatların uçları dar ve uzundur; dinlenme hâlinde "üçgen benzeri" görünüm oluşturur
- Ön kanat ortasında belirgin koyu renkli bir diskal benek (stigmatik leke) bulunur
Yaşam Döngüsü
1. Yumurta
- Dişi, yumurtalarını düşük boylu otsu bitkilerin yaprak altlarına bırakır
- Yumurtalar birkaç gün içinde açılır
2. Tırtıl (Larva)
- Küçük, ince, grimsi yeşil renkli
- Otlarla ve bazen kuru yapraklarla beslenir
- Gelişim süresi birkaç hafta sürer
3. Pupa
- Yapraksı yapıların ya da toprağın yüzeyinde, gevşek bir ipek kılıf içinde oluşur
- Genellikle yaz sonu pupa olur ve ertesi yılın ilkbaharına kadar diapozda kalabilir
4. Ergin (Güve)
- Uçuş dönemi: Haziran – Eylül arası
- Gece aktiftir, ışığa kuvvetle çekilir
- Gündüz yaprak altlarında veya gölgeli alanlarda hareketsiz kalır
Beslenme ve Ekolojik Rol
- Tırtıl:
- Otsu bitkilerin yapraklarıyla beslenir
- Zararı tarımsal açıdan önemsizdir
- Ergin:
- Nektar tüketimi azdır; çoğunlukla kısa ömürlüdür
- Ekosistem Rolü:
- Diğer omurgasız yırtıcılar ve kuşlar için besin kaynağı
- Hafif çürümüş bitki örtüsünde beslenerek ayrıştırmaya katkı sağlar
Koruma ve Tehditler
- Koruma Durumu:
- IUCN tarafından değerlendirilmemiştir
- Türkiye'de yaygın ama az bilinen bir türdür
- Başlıca Tehditler:
- Tarım ilaçları
- Habitat parçalanması
- Yoğun otlatma ve çayır alanların yok edilmesi
Gözlem Notları
- En iyi gözlem zamanı: Temmuz – Eylül, gece lambaları çevresinde
- Gündüz tespit edilmesi zordur, iyi kamufle olur
- Çim alanlara yaklaştıkça kanatlarını ani açıp kapayarak kısa mesafeli uçuşlar yapar
Bilimsel Not
- Dolicharthria stigmosalis, küçük Crambidae güveleri içinde tipik “dik benekli” morfolojik yapısıyla tanımlanır
- Avrupa’da çayır ekosistemlerinin böcek faunası içinde incelenen türlerdendir
- Dolicharthria cinsinin Türkiye’de başka türleri de bulunmaktadır (D. punctalis gibi), ancak D. stigmosalis, desen yapısıyla kolay ayırt edilir