Diplostyla concolor

Türkçe Adlandırma: Diplostyla concolor için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Familyasının genel adı olan "Cüce Ağ Örümceği" veya "Levha Ağ Örümceği" kullanılabilir. Tür adı "concolor" Latince "aynı renkli" veya "tek renkli" anlamına gelir ve örümceğin genel olarak tekdüze renklenmesine atıfta bulunur.

Diplostyla concolor, Linyphiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, Palearktik bölgede (Avrupa, Asya), Kuzey Amerika'da ve hatta Saint Helena adası gibi uzak bölgelerde de yayılış gösterir (muhtemelen insan etkisiyle tanıtılmıştır). Genellikle nemli ve çeşitli habitatlarda, zemin seviyesinde, yaprak döküntülerinde, yosunlar arasında, taşların ve kütüklerin altında bulunur. Sıkça rastlanan bir türdür. İlk kez 1834 yılında Hermann Wider tarafından bilim dünyasına tanımlanmıştır.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konum

Taksonomik Sınıflandırma

Diplostyla concolor'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Linyphiidae Blackwall, 1859 (Cüce Ağ Örümcekleri / Levha Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Diplostyla Emerton, 1882
• Tür (Species): Diplostyla concolor (Wider, 1834)

Genel Bilgiler

• Familya: Linyphiidae
• Tip: Küçük boyutlu, zehirli, levha ağ ören bir örümcek türüdür.
• Coğrafi Dağılım: Palearktik bölgede (Avrupa, Türkiye, Kafkasya, Rusya'dan Uzak Doğu'ya, İran, Kore), Kuzey Amerika'da yaygındır. Ayrıca Saint Helena'ya da insan eliyle götürülmüştür. Türkiye'deki örümcek faunası kayıtlarında da yaygın olarak yer almaktadır. İstanbul gibi Marmara Bölgesi şehirlerinde de parklar, bahçeler, ormanlık alanlar ve kırsal alanlarda bulunması oldukça olasıdır.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Linyphiidae familyasının diğer üyeleri gibi genellikle küçük boyutludur.
• Dişi: Vücut uzunluğu yaklaşık 2.0 - 3.0 mm civarındadır.
• Erkek: Dişiden genellikle biraz daha küçük olup, vücut uzunluğu yaklaşık 1.8 - 2.8 mm civarındadır.
• Renk: Genellikle koyu kahverengi veya siyahımsı renktedir. Karapaks (baş-göğüs) ve karın (opisthosoma) çoğu zaman tekdüze koyu renklidir. Bacaklar sarımsı kahverengi veya koyu kahverengi olabilir. "Concolor" ismi de bu tekdüze renklenmeden gelir.
• Ayırt Edici Özellikler:Dişi epigynesi: Dişinin epigynesi (dış üreme organı), özellikle uzun ve sabit genişlikte bir scapusa (orta uzantıya) sahip olmasıyla oldukça karakteristiktir ve tür teşhisinde önemli bir rol oynar.
• Erkek palp yapısı: Erkeğin pedipalpleri (çiftleşme organları) de kendine özgü morfolojik detaylara sahiptir ve diğer Linyphiidae türlerinden ayırt edilmesini sağlar.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı (Levha Ağı): Diplostyla concolor ve ait olduğu Linyphiidae familyasının birçok türü gibi, genellikle küçük ve düzensiz levha ağları (sheet web) kurar. Bu ağlar, alçak bitki örtüsü (çimenler, yosunlar, otlar), yaprak döküntüleri veya yere yakın diğer bitki kalıntıları arasına gerilir. Ağlar basit yapıda olup genellikle zemin seviyesinde bulunur.
• Habitat Tercihi: Oldukça yaygın ve geniş bir habitat yelpazesine adapte olabilen bir türdür.
• Ormanlık alanlar: Özellikle nemli orman tabanlarında, yaprak döküntüleri ve yosunlar arasında sıkça bulunur. Yarı gölgeli ve açık habitatları da tercih edebilir.
• Otlaklar ve çayırlar: Özellikle kalkerli (kireçli) otlaklarda ve çayırlarda yaygındır.
• Fundalıklar ve çalılıklar: Düşük seviyeli bitki örtüsünün olduğu alanlar.
• Islak alanlar: Bataklıklar ve su kenarı bitki örtüsünde de bulunabilirler.
• Bozulmuş alanlar: Taşların, odun parçalarının veya diğer döküntülerin altında, insan etkisiyle bozulmuş habitatlarda da görülebilir. Genellikle küçük karma cinsiyetli gruplar halinde bu tür örtülerin altında bulunurlar.
• Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer eklembacaklılarla beslenen avcılardır. Yetişkin bireyler her iki cinste de yıl boyunca kaydedilebilir, bu da türün farklı iklim koşullarına iyi adapte olduğunu gösterir.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan küçük uçan böcekler (sinekler, midges, kollembollar, yaprak bitleri) ve diğer küçük toprak eklembacaklılarıdır.
• Üreme: Dişiler, genellikle bir ipek kesesi içinde yumurtalarını bırakır ve bu keseyi ağlarına veya korunaklı bir yere gizlerler. Yetişkin bireylerin yıl boyunca bulunması, üreme döngülerinin farklı zamanlarda gerçekleşebildiğini gösterir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Diplostyla concolor da zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Diplostyla concolor'un insanlara karşı tehlikesi çok düşüktür. Boyutları küçük olduğu ve insanlarla temasları nadir olduğu için ısırık vakaları oldukça seyrektir. Zehirleri insanlar üzerinde ciddi sistemik etkilere yol açtığına dair hiçbir bilimsel rapor bulunmamaktadır.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Linyphiidae familyasındaki bu kadar küçük türlerin zehir bezleri, genellikle avlarını etkisiz hale getirmek için yeterli güçtedir, ancak insan için önemli bir tıbbi tehdit oluşturmaz. Isırık belirtileri genellikle lokalize ve hafiftir, arı sokmasına benzer semptomlarla sınırlı kalır. Ayrıca, bu örümcekler genellikle zemin seviyesinde ve gizli habitatlarda yaşadıkları için insanlarla doğrudan karşılaşma olasılıkları da düşüktür.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle birkaç saat veya birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Diplostyla concolor ısırığı için özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine temiz bir bez içine sarılmış buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse, yayılırsa, alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Diplostyla concolor Kayıtları

Diplostyla concolor, Türkiye örümcek faunası içinde yaygın olarak kaydedilmiş bir türdür. Özellikle Türkiye'nin farklı coğrafi bölgelerinden çeşitli açık, ormanlık ve nemli habitatlardan çok sayıda kaydı bulunmaktadır. Mevcut konumunuz olan İstanbul'da da parklar, bahçeler, ormanlık alanlar ve kırsal alanlarda bulunması oldukça olasıdır.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
3. araneae - Diplostyla concolor - Spiders of Europe: Avrupa örümcek faunası içindeki yeri, morfolojik detayları, boyutları ve habitat bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: araneae - Diplostyla concolor - Spiders of Europe. https://araneae.nmbe.ch/data/373/Diplostyla_concolor (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: GBIF. Diplostyla concolor. https://www.gbif.org/species/2134314 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
7. Fauna Europaea: Avrupa'daki dağılımı hakkında bilgi.
8. Kaynağa Erişim: Fauna Europaea - Diplostyla concolor. https://fauna-eu.org/cdm_dataportal/taxon/36130 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
9. Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan akademik yayınlar: Özellikle Linyphiidae familyası üzerine yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar ve arazi raporları (Örn: Kunt, Özkütük, Danışman gibi araştırmacıların çalışmaları) Diplostyla concolor'a dair yaygın kayıtlar ve dağılım bilgileri sunmaktadır.