Chelon ramada
Liza ramada, yaygın olarak İnce Dudaklı Kefal (Thinlip Mullet) olarak bilinen, Kefaller (Mugilidae) familyasına ait göçmen bir balık türüdür. Bu türün bilimsel adı da taksonomik düzenlemeler nedeniyle değişmiştir.
Taksonomik Sınıflandırma ve İsim Geçmişi
SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaTürkçe Adıİnce Dudaklı KefalYaygın olarak kullanılan Türkçe adıdır.Güncel Bilimsel AdıChelon ramada (Risso, 1827)Türün şu an kabul edilen geçerli adıdır.Eski Bilimsel AdıLiza ramada (Risso, 1827)Yaygın olarak bilinen ve kullanılan bir sinomini (eş adı) olup, önceki sorgunuzda kullandığınız addır.Diğer SinomimlerMugil ramada, Mugil capito, Liza capitoGeçmişte kullanılan diğer bilimsel adlarıdır.Latince AnlamıChelon: Antik Yunanca'da "dudak" veya "ağız" anlamına gelir. Ramada: İsimlendirme, genellikle türün yerel adına dayanır.Âlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Mugilidae (Kefaller)Cins (Genus)Chelon
Genel Özellikler ve Ekoloji
Fiziksel Özellikler:
- Boyut: Maksimum 70 cm uzunluğa ulaşabilir, ancak yaygın boyu 35 cm civarındadır. 10 yıla kadar yaşayabilir.
- Görünüm: Vücudu yanlardan basık ve uzundur. Rengi sırtta çelik mavisi veya gri, karın bölgesinde ise daha soluk veya beyazdır.
- Morfoloji: Adından da anlaşılacağı gibi, dar bir üst dudağa sahip küçük bir ağzı vardır ve belirgin tüberkülleri (küçük çıkıntıları) yoktur. Yağlı göz kapağı Chelon saliens'e göre daha az belirgindir.
- Yüzgeçler: İki ayrı sırt yüzgeci bulunur; birincisi 4-5 dikenli ışına sahiptir.
Habitat ve Dağılım:
- Dağılım Alanı: Doğu Atlantik Okyanusu'nda (Yeşil Burun Adaları ve Senegal'den Norveç'e kadar), Akdeniz, Karadeniz ve Azak Denizi'nde yaygındır.
- Yaşam Alanı: Kıyısal suların sığ bölgelerinde, haliçlerde, lagünlerde ve hatta nehirlerin alt kısımlarına kadar tatlı suya girerek yaşayabilir (katadrom bir türdür ve geniş tuzluluk toleransına sahiptir). Genellikle 0−20 metre derinlikte görülür.
Beslenme ve Üreme:
- Diyet: Omnivor (hepçil) bir türdür. Epifitik algler (bitkiler üzerinde büyüyen), detritus (organik kalıntılar) ve küçük bentik veya planktonik organizmalarla beslenir.
- Göç: Üreme ve beslenme için göç eden bir türdür.
- Üreme: Üreme denizde, kıyıya yakın yerlerde Eylül ve Şubat ayları arasında gerçekleşir. Yumurtalar pelajik (suda serbestçe yüzer) ve yapışkan değildir.
Zehirlilik ve Korunma Durumu
- Zehirlilik: Chelon ramada zehirli değildir ve insanlar için herhangi bir tehdit oluşturmaz.
- Ticari Önemi: Ticari balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğinde değeri olan bir türdür. Etinin kalitesi, yakalandığı suyun temizliğine bağlı olarak değişebilir.
- Biyo-gösterge: Kirlenmiş sulara yüksek adaptasyonu nedeniyle, bazı nehir ve haliç ekosistemlerinde çevresel stresin bir biyo-göstergesi olarak kullanılabilir.
- Korunma Durumu (IUCN): IUCN Kırmızı Listesi'nde Tehdit Altına Yakın (Near Threatened - NT) kategorisinde yer almaktadır (Değerlendirme tarihi: Haziran 2022). Bu durum, popülasyonlarının aşırı avlanma gibi nedenlerle gelecekte tehdit altına girme potansiyeli olduğunu gösterir.
Araştırma ve Kaynaklar: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
(Bilgiler, Ichthyoloji, FishBase ve IUCN veri tabanlarından derlenmiştir.)
