Chelon labrosus

Chelon labrosus, yaygın olarak Kalın Dudaklı Kefal (Thicklip Grey Mullet) olarak bilinen, Kefaller (Mugilidae) familyasına ait, Atlantik ve Akdeniz'in önemli bir balık türüdür.

Taksonomik Sınıflandırma ve İsim Geçmişi

SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaTürkçe AdıKalın Dudaklı Kefal, Topbaş KefalEn belirgin morfolojik özelliğine atıfta bulunur.Güncel Bilimsel AdıChelon labrosus (A. Risso, 1827)Türün şu an kabul edilen geçerli adıdır.Eski Bilimsel AdıMugil labrosus, Crenimugil labrosus, Liza cheloGeçmişte kullanılan yaygın sinomimleridir. Liza cinsinde de sınıflandırılmıştır.Latince AnlamıChelon: "Kaplumbağa" ya da "dudak" (genel cins adı). Labrosus: Latince'de "büyük/kalın dudaklı" anlamına gelir, türün en karakteristik özelliğidir.Âlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Mugilidae (Kefaller)Cins (Genus)Chelon

Genel Özellikler ve Ekoloji

Fiziksel Özellikler:

Boyut: Ortalama 32 cm uzunluğundadır, ancak maksimum 75 cm'ye ve 4.5 kg ağırlığa kadar büyüyebilir. Maksimum bildirilen ömrü 25 yıldır.
Görünüm: Silindirik ve uzamış bir vücuda sahiptir. Sırtı gri-mavi, yanları ve karnı gümüşidir. Pul sıraları boyunca koyu, uzunlamasına çizgiler bulunur.
Ayırt Edici Özellik: Adını veren, kalın ve belirgin üst dudağı vardır. Üst dudağın alt üçte birlik kısmında birden fazla sıra halinde papilla (küçük çıkıntılar) bulunur.

Habitat ve Dağılım:

Dağılım: Kuzeydoğu Atlantik Okyanusu'nda (İzlanda'dan Senegal ve Cape Verde'ye kadar) yaygındır; Akdeniz ve Karadeniz'in güneybatı kısımlarında bulunur. Yaz aylarında kuzeye doğru kısmen göç eder.
Yaşam Alanı: Sığ, korunaklı kıyı bölgelerinde, nehir ağızlarında, lagünlerde ve hatta tatlı su alanlarına yakın yerlerde yaşar. Örihalin bir türdür (geniş tuzluluk aralığına toleranslıdır). Genellikle 0−10 metre derinlikte bulunur.

Beslenme ve Üreme:

Diyet: Omni(Hepçil) bir tür olup, esas olarak bentik diyatomlar (dipte yaşayan tek hücreli algler), epifitik algler, küçük omurgasızlar ve detritus (organik kalıntılar) ile beslenir.
Üreme: Yumurtalarını kış aylarında denizde bırakır. Hem yumurtalar hem de larvalar pelajiktir (suda yüzer).

Zehirlilik ve Korunma Durumu

Zehirlilik: Chelon labrosus zehirli değildir ve insanlar için herhangi bir tehlike oluşturmaz.
Korunma Durumu (IUCN): Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi'nde Tehdit Altına Yakın (Near Threatened - NT) olarak listelenmiştir (2022 değerlendirmesi). Stokları yerel olarak sağlıklı görünse de, yavaş büyüme hızı ve geç olgunlaşma gibi faktörler nedeniyle aşırı avlanmaya karşı hassas olduğu belirtilmektedir.
Ticari ve Sportif Değeri: Hem ticari bir gıda balığı olarak hem de güçlü avlanma direnci nedeniyle sportif balıkçılıkta değerli bir türdür.

Araştırma ve Kaynaklar: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

(Bilgiler, Ichthyoloji, FishBase, IUCN Red List ve MarLIN veri tabanlarından derlenmiştir.)

Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/observations/305798132