Ceratoscopelus maderensis

Genel Özellikler

Ceratoscopelus maderensis, Türkçede “Madeira Fener Balığı” olarak bilinen, Myctophidae (fener balıkları) familyasına ait küçük derin deniz balıklarından biridir. Ortalama 4–7 cm boyundadır. Vücudu gümüşi renkte olup karın kısmında ve yanlarında belirgin fotofor (ışık organları) dizileri bulunur. Bu organlar sayesinde biyolüminesans ışık yayarak hem sürü içi iletişim kurar hem de avcılardan korunmak için kamuflaj sağlar. Tür, dikey göç yapan fener balıklarından biridir; gündüzleri derinlerde, geceleri ise üst tabakalarda beslenir.

Taksonomi

Alem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Actinopterygii
Takım: Myctophiformes
Familya: Myctophidae
Cins: Ceratoscopelus
Tür: Ceratoscopelus maderensis (Keşfeden: Lowe, 1839)

Eski ve Yeni Adları

Geçerli Adı: Ceratoscopelus maderensis
Eski Adları / Sinonimler: Literatürde belirgin sinonimi bulunmamaktadır.

Dağılım ve Habitat

Bu tür, Atlantik Okyanusu’nun tropikal ve subtropikal bölgelerinde ve Akdeniz’de yayılış gösterir. Türkiye’de özellikle Akdeniz açıklarında, 100–1000 m derinliklerde rastlanmaktadır. Dikey göç davranışı ile ekosistemde önemli rol oynar.

Mitolojik ve Kültürel Bilgiler

Türün adı, ilk kez tanımlandığı bölge olan Madeira Adaları’na ithafen verilmiştir. Kültürel bir değeri bulunmamakla birlikte, biyolüminesans özellikleri nedeniyle bilimsel araştırmalarda sıkça incelenmektedir.

Ekoloji ve Davranış

Zooplankton, küçük kabuklular ve larvalarla beslenir. Fotofor düzeni diğer fener balıklarıyla karıştırılmasını önler. Gece yüzeye çıkarak avlanması, derin deniz ekosisteminde dikey besin transferinde önemli bir rol oynamasını sağlar.

Doğru Bilinenler ve Yanlış Bilinenler

Doğru: Ceratoscopelus maderensis, Akdeniz’de yaygın bulunan küçük fener balığı türlerinden biridir.
Yanlış: İnsanlar tarafından tüketilmez, ekonomik değeri yoktur.

Zehir Durumu

ZEHİRLİ DEĞİLDİR. İnsan sağlığı açısından herhangi bir risk taşımamaktadır.

Araştırma ve Kaynak

Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Froese, R. & Pauly, D. (eds.) (2025). FishBase.
Hulley, P.A. (1990). Myctophidae. In: FAO Species Catalogue.
Whitehead, P.J.P. et al. (1986). Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean. UNESCO.