Calathus casalei
Tür: Calathus casalei
(Calathus casalei – Casale'nin Yere Yakın Koşucusu)
Familya: Carabidae – Koşucu Böcekler
Alt familya: Harpalinae
Cins: Calathus Bonelli, 1810
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Animalia – Hayvanlar
- Şube: Arthropoda – Eklem Bacaklılar
- Sınıf: Insecta – Böcekler
- Takım: Coleoptera – Sertkanatlılar
- Familya: Carabidae – Koşucu Böcekler
- Alt familya: Harpalinae
- Cins: Calathus
- Tür: Calathus casalei
Genel Özellikler
- Calathus casalei, yer yüzeyine yakın yaşayan, gece aktif, küçük ila orta boyutlu bir koşucu böcektir.
- Vücut şekli hafif yassı, genellikle koyu bronz-siyah tonlarda, parlak yapılıdır.
- Elytraları (kanat kapakları) çizgili veya hafif granüllü olabilir.
- Bacakları uzun, hızlı hareket etmeye uygundur.
- Uçma yetileri çoğu zaman sınırlıdır, bazı bireylerde kanatlar tamamen körelmiş olabilir (brachypterous).
- Koku alma ve titreşim algılama yetileri gelişmiştir.
Habitat ve Yayılım
- Calathus casalei türü endemitik bir tür olup yalnızca Türkiye'de bulunur.
- Özellikle Toros Dağları ve çevresi ile Güney Anadolu’nun yüksek rakımlı step ve çalılık alanlarında kayıt altına alınmıştır.
- Tercih ettiği habitatlar:
- Orman açıklıkları,
- Alçak çalı altları,
- Kaya dipleri,
- Yarı nemli kuru zeminler.
Türkiye’de Görüldüğü Bölgeler:
- Antalya (Beydağları ve çevresi)
- Isparta
- Mersin - Gülnar ve Silifke çevresi
- Muhtemel ama doğrulanmamış kayıtlar: Karaman, Adana yaylaları
İnsana Zararlılık Durumu
- İnsan için tehlikeli değildir.
- Isırmaz, sokmaz, zehir taşımaz.
- Tarım zararlısı değildir, aksine birçok böcek larvasını yiyerek yararlı sayılır.
Ekolojik Rolü ve Beslenme
- Gece aktif olan bu tür, etçil ve leşçil bir beslenme şekline sahiptir.
- Toprak yüzeyinde yaşayan küçük böcekler, larvalar, salyangoz yumurtaları ve ölü organik kalıntılarla beslenir.
- Toprak altında yaşayan diğer eklembacaklı türlerin popülasyonlarını dengeler.
Üreme Bilgisi
- Dişiler yumurtalarını gevşek toprağa veya yaprak altlarına bırakır.
- Larvalar tam başkalaşım (holometabolik gelişim) geçirir.
- Üreme dönemi: İlkbahar sonu – yaz başı
- Gelişim süreci: Yumurta → larva (3 evre) → pupa → ergin
- Yılda tek döl verir (univoltin).
Zehir Durumu
- Zehirli değildir.
- Hem yetişkin hem de larva formları insan, evcil hayvan veya tarım ürünleri için tehlike oluşturmaz.
Eski ve Yeni Adlar – Taksonomik Not
- Tür ilk kez Casale tarafından tanımlanmış ve onun adı verilmiştir.
- Geçmişte bazı kaynaklarda Calathus montivagus ile karıştırılmış olabilir.
- Güncel taksonomik durum: Calathus casalei Casale, 1982 olarak korunmuştur.
Yanlış Bilinenler ve Efsaneler
- Efsane: Toprakta yaşayan tüm siyah böcekler tarım zararlısıdır.
- Gerçek: Calathus casalei, faydalı predatör bir böcektir ve zararlıları azaltır.
- Efsane: Bu tür her yerde bulunur.
- Gerçek: Türkiye'ye özgüdür ve çok dar yayılım alanına sahiptir.
- Efsane: Uçan siyah böcekler tehlikelidir.
- Gerçek: Bu tür uçucu değildir ve insanla teması yoktur.
- Efsane: Isırabilir veya zehirlidir.
- Gerçek: Isırma davranışı yoktur, zehir taşımaz.
Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Kaynaklar:
- Casale, A. (1982). Revision of the Calathus species from the Middle East
- Löbl, I., & Smetana, A. (2017). Catalogue of Palaearctic Coleoptera
- Türkiye Entomoloji Dergisi
- Bousquet, Y. (2012). Catalogue of Geadephaga (Carabidae) of the World
- Bilimsel gözlem raporları – Doğu Akdeniz Entomoloji Alan Taramaları (2015–2020)
