Aelurillus luctuosus

Harika bir örümcek türü daha! Aelurillus luctuosus, Salticidae familyasına yani **"Zıplayan Örümcekler"**e ait bir türdür. Bu örümcekler, adından da anlaşılacağı gibi, avlarını yakalamak için zıplama yeteneklerini kullanan, keskin görüşlü ve çevik avcılardır.

Aelurillus luctuosus: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Aelurillus luctuosus için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Ancak familyasının genel adlandırması olan "Zıplayan Örümcek" ifadesi kullanılabilir. "Aelurillus" cinsi Eugène Simon tarafından 1884'te tanımlanmıştır. Tür adı "luctuosus" Latince'de "yaslı, kederli" anlamına gelir ve örümceğin renklenmesinin bazı varyasyonlarına atıfta bulunabilir.

Aelurillus luctuosus, Salticidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1846 yılında Hippolyte Lucas tarafından tanımlanmıştır.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Aelurillus luctuosus'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Salticidae Blackwall, 1841 (Zıplayan Örümcekler)
• Cins (Genus): Aelurillus Simon, 1885
• Tür (Species): Aelurillus luctuosus (Lucas, 1846)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Aelurillus luctuosus, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Akdeniz Havzası'nda (Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve Yakın Doğu) yayılış gösterir. Ancak yaygın bir tür olarak kabul edilmez.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır. Örneğin, Kırıkkale ilinde yapılan bir çalışmada Aelurillus luctuosus Türkiye örümcek faunası için yeni kayıt olarak belirlenmiştir. Bu durum, türün Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde, özellikle kuru ve taşlık habitatlarda bulunabileceğini göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük ila orta boyutlu bir zıplayan örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 6 ila 8 mm arasındadır. İşaretleri oldukça değişken olabilir. Karın kahverengi olup, açık kahverengi, koyu kahverengi sınırlı bir orta banda veya sadece bir çift soluk açık benek sırasına sahip olabilir. Karapaks koyu kahverengi olup, iki belirgin açık kahverengi, boyuna bant veya çok soluk işaretler taşıyabilir. Gözler arasında üst kısım gri-kahverengi tüylüdür. Bacaklar kahverengi olup soluk, koyu halkalara sahiptir. Palpler açık kahverengi tüylüdür.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 5 ila 6.5 mm arasındadır. İşaretleri değişkendir. Karın ortada siyah-kahverengi olup, yanlarında beyaz boyuna bir çizgi bulunur. Karapaks siyah-kahverengi olup, iki beyaz boyuna banda sahiptir. Gözler arasında üst kısım gri veya kırmızı tüylüdür. Ön gözler bazen kırmızı ile çevrelenmiştir. Bacaklar sarı-kahverengi olup soluk, koyu halkalara sahiptir. Palpler üstte siyah-kahverengi ve uçlarında kabarık beyaz tüylüdür.
• Gözler: Salticidae familyasının en karakteristik özelliği olan güçlü gözlere sahiptirler. Ön ortadaki iki büyük göz, avı hassas bir şekilde takip etmelerini sağlayan üç boyutlu görme yeteneği sunar. Diğer altı göz çevresel hareketleri algılar.
• Ayırt Edici Özellikler:Cinsiyetler arasında belirgin renk ve desen farklılıkları (cinsel dikromatizm).
• Erkeklerde karapaks üzerindeki beyaz boyuna bantlar ve karın yanlarındaki beyaz şeritler.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Aelurillus luctuosus gibi zıplayan örümcekler, hem erkek hem de dişi bireylerin kendine özgü desenleriyle tanınır. Özellikle erkeklerin karapaks ve karın desenleri, türü diğerlerinden ayırmada önemli ipuçları sunar. Bu örümcekler, avlanmadaki çeviklikleri ve keskin görüşleriyle ekosistemde zararlı böceklerin doğal kontrolünde önemli bir rol oynarlar. İnsanlar için bir tehdit oluşturmazlar ve genellikle korkulmalarına gerek yoktur."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Aelurillus luctuosus da diğer zıplayan örümcekler gibi aktif ve gezgin avcılardır. Avlarını yakalamak için ağ kurmazlar. Genellikle gündüz aktiftirler ve güneşli saatlerde avlanırlar.
• Avlanma Davranışı: Mükemmel görme yeteneklerini kullanarak avlarını (küçük böcekler ve diğer eklembacaklılar) tespit ederler. Avlarına gizlice yaklaşır, ardından hızlı ve güçlü bir zıplamayla üzerlerine atlayarak yakalarlar.
• Habitat Tercihi: Sıcak, kayalık alanları ve benzeri kuru, açık habitatları tercih ederler. Bu tür, bitki örtüsünün az olduğu, yer seviyesine yakın bölgelerde avlanmayı ve saklanmayı sever.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Aelurillus luctuosus da zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Salticidae familyasındaki hiçbir tür insan için tehlikeli değildir. Aelurillus luctuosus'un da ısırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Isırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Zıplayan örümceklerin zehirleri insanlar üzerinde ciddi bir etki yaratmaz. Bir arı sokması veya sinek ısırığı gibi lokal, geçici semptomlar dışında bir sağlık riski oluşturmazlar. Bu küçük avcılar, doğanın biyoçeşitliliğinin önemli bir parçasıdır ve zararlı böceklerin kontrolünde değerli bir görev üstlenirler."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kızarıklık veya hafif kaşıntı görülebilir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
3. ArachnoPhoto - Aelurillus luctuosus (Lucas, 1846): Türün fiziksel özellikleri, habitatı ve dağılımı hakkında detaylı bilgiler ve fotoğraflar.
4. Kaynağa Erişim: https://www.arachnophoto.com/en/salticidae-2/aelurillus-luctuosus/ (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
5. araneae - Aelurillus luctuosus - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve erkek ile dişi özellikleri hakkında bilgi.
6. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2405/Aelurillus_luctuosus (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
7. Türkiye'de Örümcek Faunasının Belirlenmesi ile İlgili Akademik Tezler: Türkiye'deki Aelurillus luctuosus kayıtları hakkında bilgi veren akademik çalışmalar.
8. Kaynağa Erişim: https://acikerisim.uludag.edu.tr/bitstreams/2761ba25-28f0-4d97-8ee2-418b92ef2ea9/download ve https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/267710/yokAcikBilim_10133000.pdf?sequence=-1&isAllowed=y (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
9. Wikipedia - Aelurillus luctuosus: Genel bilgiler ve taksonomik sınıflandırma.
10. Kaynağa Erişim: https://tr.wikipedia.org/wiki/Aelurillus_luctuosus (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
11. The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
12. Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
13. Fotoğraf:(c) faluke – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)