Yaz aylarında orkideleri tam renkleriyle görmek için en iyi zaman olma eğilimindedir. Hava durumuna bağlı olarak Mayıs'tan Eylül'e kadar orkide çiçekleri bulabilirsiniz. Orkideler, tebeşir veya kireçtaşı bazlı toprak gibi kalkerli topraklarda bulunur, ancak çoğu farklı habitatta bulunan orkide türleri vardır.
Orkideler , en az 25.000 türe sahip en büyük çiçekli bitki familyalarından biri olan Orchidaceae bitki ailesine aittir. Orkideler, tropik bölgelerden dağ bulut ormanlarına kadar Antarktika dışında dünyanın her yerinde bulunur. Pek çok orkide Türkiye’ye özgüdür, ancak çoğunluğu tropik ve subtropik bölgelerde büyür. Orkideler, güzel ve eşsiz çiçekleri, kokuları, yaprakları ve tıbbi kullanımları nedeniyle uzun zamandır bir çok alanda değerlendirildi. Vanilya bir orkidede türünden elde edilir mesela.
Orkide ya karasaldır (yerde büyür) ya da epifitiktir (ağaç gibi diğer bitkilerde büyür) ve bitkiye mineral ve karbonhidrat sağlamak için mikorizal mantarlara (köklerindeki mantarlar) ihtiyaç duyar. Pek çok orkidenin arılar, güveler ve diğer böceklerle son derece uzmanlaşmış tozlayıcı bir ilişkileri vardır. Orkide çiçeğinin şekli, nektar arayan böcekleri kendine çeker böylece ziyaret ettikleri diğer bitkilerin polenleri alıp bırakmaları da böyle gerçekleşir diğer türlerde olduğu gibi.
Orkideler, bitkisel ilaçlarda da kullanılmaktadır. Orkideler, tıbbi özellikleri nedeniyle bir çok toplayıcı yüzünden bazı orkide türlerinin köklerini kazdı ve yok edildi. Bu gün hala dünyada özellikle Orkideler, geleneksel Çin tıbbı gibi diğer eski ilaçlarda da kullanılmaktadır.
Yabani orkidelerin çoğu nadir görülmese de, özel habitat gereksinimleri ve küçük popülasyonları nedeniyle bazıları doğal olarak nadirdir. Doğadan fazla bitki toplanması da orkidelerin nadir olmasına neden olabilir. Doğada toplanma ve habitat kaybı, hem Türkiye de hem de yurtdışında orkidelerin azalmasına neden olmuştur. Orkideleri ve yaşam alanlarını korumak için birçok yerel, ulusal ve küresel çaba çalışma vardır.
Orkideler de dahil olmak üzere tüm orkide ailesi, Nesli Tükenmekte Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme ( CITES ) kapsamında listelenmiştir . Ailenin çoğu Ek II'de listelenmiştir, bu nedenle ihracat için CITES izni gereklidir. Daha kısıtlayıcı olan Ek I'de birkaç tür listelenmiştir; bu, tüm ithalat ve ihracatların bir CITES izni ile birlikte yapılması gerektiği anlamına gelir. Orkideler, vahşi popülasyonlara zararlı olmayan yöntemler kullanılarak fidanlıklarda yetiştirilebilir, bu güzel bitkilere yönelik uluslararası talebi karşılamaya yardımcı olur ve yabani popülasyonlar üzerindeki toplama baskısını azaltabilir.
(https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/1996-024.pdf)
Ahmet TAŞÇI