Ateş Yakmak
Doğadaki yaşam mücadelesinde sudan sonra en gerekli olan şey ateştir. Ateş
sayesinde ısınırız, yemek pişiririz, geceleyin güvenlik sağlarız,suyu mikroplardan
temizleriz,yerimizi belli etmek için kullanırız.
ATEŞ NASIL YAKILIR.
Ateşin oluşabilmesi için kıvılcım veya çok yoğun ısı ve bunların hemen
tutuşturabileceği kav denilen malzemeye ihtiyacımız vardır.Ateşin yakılmasında iyi
havanın önemi inkar edilemez.İyi havalarda edineceğimiz ateş yakma deneyleri ile
ancak yağmurlu ve nemli havalarda bunu başarabiliriz.Tabiattan ateş yakabilmemiz
için gereken malzemeleri kolaylıkla bulabiliriz.
KAV
Bir kıvılcımla dahi kolayca tutuşabilecek malzemedir. Hafif , gevşek ve kuru ağaç
kabukları,kuru otlardan ince ve küçük parçalar,kuru yosunlar,küçük kuş yuvalarındaki
tüyler ve çeşitli kuru bitki lifleri kav için idealdir.Kav bulamadığımız taktirde kuru
pamuklu giysilerimizi ince liflere ayırarak elde edeceğimiz pamuk yığını iyi bir
kavdır.Kuru gazete kağıdı lifleride bir kavdır.Benzin,fişek veya mermi mühimmatıda
dikkatli kullanılırsa iyi bir tutuşturucudur.
Çeşitli kav tipleri:
1. Çeşitli kuru otlar
2. Kuru Yapraklar
3. Kuru ağaç kabukları
4. Kuru yosunlar
Kuru mantarların dış kabukları atıldıktan sonra içteki destek lifleri kav için
kullanılır.Kuru otlardan hazırlanmış yığındaki lifler çok çabuk ateş alabilir.Yağışlı
havalarda ağaç kabuklarının içi,ölü ağaç gövdelerinin içi iyi kavdır.Kuru ve ölü
yusunlar iyi kavdır.En iyi yosunları ağaç gövdeleri üzerinde bulabilirsiniz.Kuru
yapraklar bütün veya parçalanmış olarak kullanılabilir.Buna benzer yapraklara
rasladığınızda varsa naylon torbaya koyarak yanınızda bulundurun.
Kavın Tutuşturulması
1. Hazırladığımız kavı eğer elimizde bir parça çelik(cep çakısı gibi) var ise doğada sık
bulunan çakmaktaşına vurarak çıkan kıvılcımla tutuşturabiliriz.Bu kıvılcımla en iyi
pamuk tutuşmaktadır.Hafif yanmayı yavaş üfleyerek desteklemek gerekir.
2. Fotoğraf makinası veya bir dürbünden sökebileceğimiz ince kenarlı bir mercek ile
güneş ışınlarını kav üzerinde odaklayarak kavı tutuşturabiliriz. Hafif yanmayı yavaş
üfleyerek desteklemek gerekir.
3. Elimizde bir akü var ise,kablolarını birbirine değdirerek elde ettiğimiz kıvılcım ile
kavı(eğer benzini tutuşturmak istiyorsanız çok dikkatli olun ve çok az miktar kullanın)
tutuşturabiliriz.
4. Ağaçtan imal ettiğimiz yay ve matkap kullanarak kavı tutuşturabiliriz.
Ok yayı gibi bir mekanizma hazırlayın ,bir ağaç çubuk,avucumuzu korumak için bir
matkap başı ve bir ateş tahtası hazırlanacaktır.Ateş tahtası ve matkap kavak türü bir
ağaçtan olması tercih edilir.Ateş tahtası 5cm kalınlığında,matkap tahtası 30-40 cm
uzunluğunda , yay 75 cm uzunlukta ve 2 cm kalınlığında olmalıdır.Matkap
çubuğunun, matkap başı içinde en az sürtünme ile dönmeli ve bu yer yağlanmalıdır.
4. Ağaçtan imal ettiğimiz yay ve matkap kullanarak kavı tutuşturabiliriz.
Yukardaki şekilde gibi bir yay ,bir ağaç çubuk,avucumuzu korumak için bir
matkap başı ve bir ateş tahtası hazırlanacaktır.Ateş tahtası ve matkap kavak türü bir
ağaçtan olması tercih edilir.Ateş tahtası 5cm kalınlığında,matkap tahtası 30-40 cm
uzunluğunda , yay 75 cm uzunlukta ve 2 cm kalınlığında olmalıdır.Matkap
çubuğunun, matkap başı içinde en az sürtünme ile dönmeli ve bu yer yağlanmalıdır.
Her iki ağacında kuru olması ve ölü ağaçlardan alınması gereklidir. Ateş
tahtası üzerinde yapılan V şeklindeki çentik en önemli noktadır.Bu çentiğin matkap
ucunun temas ettiği noktanın merkezine kadar açılmış olması gerekir.
En pratik duruş,sağ dizimizi yere koyarken sol ayağımızın ucu ile ateş
tahtasının hareket etmesini önleriz.Sol elimizin avucu içindeki matkap başı ile matkap
çubuğunu ateş tahtası içindeki kertiğe bastırırız.Sağ elimizde olan ve matkap
çubuğunun üstüne bir kere dolanmış yayı ileri geri hareket ettiririz.
Yayı sanki testere ile tahta keser gibi ileri geri hareket ettirin.Tahta yeterince
ısındığında duman çıkmaya başlıyacaktır.Döndürmeyi hızlandırdığımızda sol elle
matkap üzerindeki basıncı artırmalıyız.Daha çok duman çıkmaya başlarken,ateş
tahtası altına koyduğumuz ince plaka üstüne siyah renkli toz dökülmeye
başlıyacaktır.Bu yığın yeterli miktara ulaştığında delgi ve tahtayı ince plaka üzerinden
kaldırıp,bu siyah yığına elimizle yavaşça yelpaze yapmalıyız.
Bu yığında kıvılcım varsa yığın derhal kızarıp, parlıyacaktır.Bu yığını hemen
kav üzerine dağıtmadan yerleştirmeliyiz.
Üflemeye başladığımızda bu kıvılcım kavı alevlendirecektir.
ODUN ÇEŞİTLERİ
Ateşi yakarken seçeceğimiz odun çeşitleri önemlidir. Yumuşak odunlar,örneğin
köknar,elma,çoban püskülü çabuk yanarlar ve iyi ısı verirler.Bunları ateşi geliştirirken
kullanmak gerekir.Pişirme yaparken veya uzun süreli ateş gerektiğinde sert odunlar
lazımdır.Bunlar yavaş yanarlar ve dayanıklıdırlar.Kayın,huş ağacı ve meşe bu cins
sert odunlu ağaçlardır.Odun bulamadığımız durumlarda kurumuş hayvan
pislikleri,kuru deniz yosunları,kuru likenler,kuru turba yığınları acil yakıt gereksinimizikarşılarlar.
ATEŞİ KURARKEN KULLANILACAK MALZEME VE SIRASI
Ateşi kurarken öncelikle kavdan başlarız. Kav iyice tutuştuğunda üstüne ölü
yapraklar,yaprak sapları ve çok ince dal parçaları koyarız.Bunlar tutuştuğunda ateşi
çöktürmeden üstüne kızılderili çadırı şeklinde küçük dal parçaları koyarız.Bunlar
yanarken ana yakıtımız olan kuru kalın dalları koyarız.Eğer ateş sabaha kadar
muhafaza edilecek ise kalın kütüğü ucundan ateşe yerleştiririz.
İlk olarak kav konur.
Çıra olarak ölü yapraklar,çok ince dallar ile Küçük dallar konur.
Orta kalınlıkta olan dallar.
Ana yakıtımız olan dallar
Gece ateşi için kütükler.
ATEŞ YAKMA YERİNİN DÜZENLENMESİ
Ateş yakılacak yer hertürlü kuru yaprak,dal gibi yanacak maddelerden
temizlenmelidir.Eğer zemin kuru otla kaplı ise zemine açılan çukur içinde ve çevresi
taşla kapatılarak ateş yakılmalıdır.Emniyet açısından ateşin çevresindeki en az 1
metre çaplı alanda yanacak hiçbirşey olmamalıdır.Hava rüzgarlı ise ateş yerinin
rüzgar yönünde ateşin sıçramaması için tedbir alınmalıdır.
Eğer zeminde su,buz ve kar varsa kalın dallardan hazırlanan platform
üzerinde ateşinizi kurun.Ateşinizi her zaman ihtiyacınıza göre hazırlayın.Basit birşey
için büyük ateş yakarak odununuzu israf etmeyin.
Ateşinizin etrafa sıçramasını engellemek için taşlarla etrafını çevirebilirsiniz.Bu taşları
hiçbir zaman dere yataklarından almayın.Bu taşların içlerine su sızmış olabilir.Oluşan
buhar nedeniyle bu taşlar patlıyabilirler.
Kayalardan yapacağınız bir koruma duvarı,ateşinizin rüzgarda hızla yanmasını ve
odun stokunuzun azalmasını engeller.Ateşin ısısının size daha iyi yansımasını
sağlar.Bu kaya duvarının boşluklarını çamurla kapayabilirsiniz.
ATEŞİN KURULMASI
Ateş yakacağımız zemin çimle kaplı ise,ateş yakılacak alanı bir kürek ucunu
dört parmak derinliğinde saplıyarak işaretleyin ve zemini üç parmak derinliğinde ve
çimeni toprağı ile birlikte halı gibi kaldırıp ve hava sıcak ise gölge bir yere
koyun.Kamp bittiğinde ateş yakılan yeri düzenleyerek çıkardığımız çim halıyı tekrar
eski yerine yerleştirin.Hava sıcaksa ve mümkün ise bu çimi ve toprağı ıslatarak
bırakın.
*** DAİMA KULLANDIĞINIZ ALANI İLK GELDİĞİNİZ GİBİ VE TEMİZ OLARAK
TERKEDİN ! ***
Ateşinizin tek bir kibritle sorunsuz yanmasını isterseniz,ateşinizi kurallara
uygun kurmalısınız.Ateşi daima küçük hazırlayıp denetiminiz altında büyütün.Büyük
kurulan ateşin sorunlarını çözmek, küçük ateşe göre her zaman daha zordur.Ateşinizi
yaktıktan sonra,ateş toparlandıkça odun koyun.Çıkan ısının diğer odunları
kurutup,tutuşturacağını unutmayın.Ateş kuvvetlendikçe yanabilecek kadar kalın
dalları seçin.Daima en inceden yavaş yavaş kalın dallara geçiş yapın.Ateşin içine
erken atılmış yanmamakta direnen kalın dallar var ise zorlamayın;bu dalları ateşin
kenarına alıp daha ince dallarla ateşi takviye edin.Ortam ıslak ise ateşin yanına odun
koyarak kurumalarını sağlayın.Hiçbir zaman yaş ağaç dalı kullanmayın.Hem
yakmakta zorlanırsınız, hem de dumandan duramazsınız.Ağaçlık ve çalılık bölgede
çevrenize dikkatli baktığınızda,daha önce önemsemediğiniz yüzlerce küçük dal
parçacıklarının olduğunu göreceksiniz.İlk yanmadan sonra bunları kullanın.Bunlar
hem kuru hem de yanmak için yeterince küçüktürler.
(TEEPEE) TARZI ATEŞ HAZIRLAMA TEKNİĞİ
Kızılderili çadırı tarzında kurulan ateş yakma tekniğidir.Kav ile tutuşturulan
ince dalların alevinin daha kalın dalları tutuşturmasını sağlayan bu teknikte,ateşin
yanıp kendi üzerine çökerek, kendini söndürmesini de engeller.
İnce dallardan kızılderili çadırı şeklinde iskelet hazırlanır.
Bu yapı daha kalınca dallarla desteklenir.
Daha kalın dallar konur.
Ön tarafta bir açıklık bırakırız. Bu açıklıktan kavı yerleştiririz.
Öndeki açıklıktan kavı tutuştururuz.
Öndeki açıklıktan ince dallar ile kavın yanması sürekli desteklenir.
ATEŞİN SÖNDÜRÜLMESİ
Yakılan her ateşin dikkatlice söndürülmesi gerekir.Söndürme işini toprak,su,
ve karla yapabiliriz.Ateşi toprak ile söndürdüğümüzde içte yanan kısmın
kalmadığından emin olun.Ateşi hiçbir zaman kendi halinde sönmesi için
bırakmayınız.
**** ATEŞİ ASLA YANAR VAZİYETTE BIRAKMAYIN ****