Zu cristatus

Genel Özellikler

Zu cristatus, Türkçede “Tüy Kılıç Balığı” olarak bilinen, Trachipteridae familyasına ait derin deniz balığı türüdür. Gövdesi uzun, yassı ve kurdele benzeri ince bir yapıya sahiptir; baş kısmı küçük ve ağız yapısı öne doğrudur. Ortalama boyu 1–2 metre civarındadır, nadiren 3 metreye kadar ulaşabilir. Renkleri gümüşi ve mavi-gri tonlardadır. Etçil bir türdür; plankton, küçük kabuklular ve balıklarla beslenir. Türkiye’de nadiren gözlemlenir ve özellikle Ege ve Akdeniz’in derin açık deniz bölgelerinde bulunur.

Taksonomi

Alem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Actinopterygii
Takım: Lampriformes
Familya: Trachipteridae
Cins: Zu
Tür: Zu cristatus (Keşfeden: Bonaparte, 1840)

Eski ve Yeni Adları

Geçerli Adı: Zu cristatus
Eski Adları / Sinonimler: Trachipterus cristatus (eski kaynaklarda).

Dağılım ve Habitat

Zu cristatus, dünya genelinde tropik ve ılıman denizlerde yayılış gösterir. Türkiye’de özellikle Ege ve Akdeniz’in derin açık denizlerinde bulunur. 200–1000 metre derinliklerde yaşar; pelajik bir türdür ve nadiren yüzeye yaklaşır.

Mitolojik ve Kültürel Bilgiler

Uzun ve ince yapısı nedeniyle halk arasında “deniz yılanı” veya “derin deniz canavarı” olarak adlandırılabilir. Nadir görüldüğü için mitolojik öykülere ilham olmuştur.

Ekoloji ve Davranış

Pelajik bir türdür. Küçük balıklar, kabuklular ve plankton ile beslenir. Ekosistemde orta-alt düzey avcı konumundadır. Genellikle yalnız yaşar ve derin deniz akıntılarında serbestçe hareket eder.

Doğru Bilinenler ve Yanlış Bilinenler

Doğru: Zu cristatus, uzun ve kurdele benzeri yapıya sahip bir derin deniz balığıdır.
Yanlış: Halk arasında deniz yılanı veya dev canavar olarak yanlış yorumlanabilir.

Zehir Durumu

ZEHİRLİ DEĞİLDİR. İnsan tüketimi için güvenlidir; ticari değeri yoktur.

Araştırma ve Kaynak

Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Froese, R. & Pauly, D. (eds.) (2025). FishBase.
Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World. Wiley.
Whitehead, P.J.P. et al. (1986). Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean. UNESCO.

FOTOĞRAF: https://www.inaturalist.org/photos/80464689 © mbartick