Sus scrofa
Genel Özellikler ve Ekoloji
Sus scrofa, Suidae (Domuzgiller) ailesine ait büyük bir memeli türüdür ve yetişkin erkekler 75–150 kg, dişiler 50–100 kg ağırlığa ulaşır; omuz yüksekliği 55–110 cm civarındadır. Vücut kısa ve güçlü, kıllı olup genellikle koyu kahverengi veya siyah tonlardadır. Erkeklerin uzun, kavisli dişleri (tus) vardır ve savunma ile rekabette kullanılır. Sus scrofa omnivordur; ot, kök, meyve, böcek ve küçük omurgasızlarla beslenir. Tür ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Artiodactyla
Aile (Family): Suidae
Cins (Genus): Sus
Tür (Species): Sus scrofa (Linnaeus, 1758)
Davranış ve Üreme
Sus scrofa sosyal bir türdür; dişi ve yavrular sürüler oluşturur, erkekler genellikle yalnız veya küçük gruplar halinde yaşar. Üreme dönemi yılın farklı zamanlarında olabilir; dişiler 4–6 yavru doğurur ve yavrular birkaç hafta boyunca anneden süt emerek beslenir. Tür gececilik eğilimindedir ve iyi bir koku, işitme ve görebilme yeteneğine sahiptir.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “En Az Endişe Veren (Least Concern – LC)” kategorisindedir. Avcılık ve habitat kaybı bazı popülasyonları etkileyebilir. İnsanlarla çatışma riski olabilir (özellikle tarım alanlarında), ancak toksik değildir ve insanlara doğrudan zehirli etki göstermez. Ekosistemde toprak karıştırma davranışıyla bitki örtüsünün ve tohum döngüsünün düzenlenmesine katkıda bulunur.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Yaban domuzu, Avrupa ve Asya mitolojilerinde cesaret, güç ve bazen yıkıcılığın simgesi olarak yer alır. Ortaçağ avcılık kültüründe asil hayvan olarak kabul edilmiş, halk hikayelerinde hem tehlikeli hem de güçlü doğa varlığı olarak anılmıştır. Bazı efsanelerde savaş ve kahramanlık sembolü olarak kullanılmıştır.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Sus scrofa her zaman agresif ve tehlikelidir.
Doğru Bilinenler: Sus scrofa genellikle insanlardan kaçan, tamamen zararsız ve toksik olmayan bir türdür; tarım alanlarına müdahale edebilir ancak doğal ekosistemde kritik rol oynar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Nowak, R. M. (1999). Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press.
IUCN Red List (2020). Sus scrofa.
Linnaeus, C. (1758). Systema Naturae, 10th Edition.
