Sillago sihama

Sillago sihama, Sillaginidae (Kumluk balıkları) familyasının bilimsel olarak tanımlanan ilk türüdür ve bu nedenle hem kendi cinsinin (Sillago) hem de familyasının (Sillaginidae) tip türü olarak kabul edilir. Hint-Batı Pasifik'te en yaygın ve bol bulunan türdür.

I. Taksonomik Sınıflandırma ve İsimlendirme

SeviyeBilimsel AdıTürkçe Adı / AçıklamaÂlem (Kingdom)AnimaliaHayvanlarAile (Family)SillaginidaeKumluk BalıklarıCins (Genus)SillagoTür (Species)S. sihamaLatince Anlamısihama, balığın ilk kez kaydedildiği yerel dilden (Büyük Okyanus) gelmektedir. Yaygın İngilizce isimleri "Silver Sillago" (Gümüş Kumluk Balığı) ve "Northern Whiting" (Kuzey Mezgitçiği) dir.Tanımlayan(Fabricius, 1775)Türkçe AdıGümüş Kumluk Balığı, Kum Mezgitçiği

II. Morfolojik ve Fiziksel Özellikler

• Boyut: Maksimum 31 cm standart boya (SL) ulaşabilir, yaygın boyu 20 cm civarındadır. Maksimum bildirilen yaş 7 yıldır.
• Vücut Şekli: İnce, uzun ve yuvarlak bir vücut yapısına sahiptir.
• Ayırt Edici Özellik: Yan çizgisinde yaklaşık 70 adet pul bulunur. Vücudu gümüşi beyazdır ve sırt yüzgeçleri siyahtır.
• Yüzgeçler: İki ayrı sırt yüzgeci bulunur; birincide 11 ila 13 sert diken, ikincide 20 ila 23 yumuşak ışın vardır.
• Tehlike: İnsanlar için zararsızdır. Yüksek ticari değere sahiptir.

III. Habitat, Ekoloji ve Korunma Durumu

• Dağılım: Hint-Batı Pasifik bölgesinde, Güney Kızıldeniz ve Güney Afrika'dan Japonya'ya ve güneyde Avustralya'ya kadar geniş bir dağılım gösterir.
• Habitat: Kıyıya yakın, sığ kumluk dipleri, haliçleri, koyları ve mangrov derelerini tercih eder. Sıklıkla 0−2 metre derinlikte bulunur, ancak 60 metreye kadar inebilir. Amfidromdur, yani yaşam döngüsünün bir kısmını tatlı suda da geçirebilir.
• Davranış: Genellikle sürüler halinde dolaşır. Tehlike yaklaştığında hızla kuma gömülerek kendini saklama yeteneğine sahiptir.
• Beslenme: Etoburdur. Başlıca besinleri çokkıllı solucanlar (poliketler), küçük karidesler ve amfipodlar (küçük kabuklular) gibi omurgasızlardır.
• Üreme: Yumurtlayarak ürer (ovipar). Yavrular ve genç bireyler pelajiktir (açık suda yüzer).
• Korunma Durumu (IUCN Red List): Asgari Endişe (Least Concern - LC) kategorisindedir (2015 değerlendirmesi).
• Ticari Değer: Hem ticari balıkçılıkta hem de akuakültürde (yetiştiricilik) yüksek değeri olan popüler bir gıda balığıdır.

IV. Yanlış ve Doğru Bilinen Mitolojik/Kültürel Bilgiler

Sillago sihama'nın kendisi hakkında doğrudan büyük bir mitolojik hikâye olmamakla birlikte, yaşam alanı ve erken dönem bilimsel sınıflandırması, bazı yaygın yanlış anlaşılmalara neden olmuştur:

Bilgi Türüİddia/İnançGerçeklik / AçıklamaSınıflandırma Yanılgısı (Yanlış Bilinen)Bu balık, ilk tanımlandığında Mezgit (Whiting) veya Hardyhead (Atherina) türü sanılmıştır.DOĞRU. 1775'te ilk tanımlandığında, yanlışlıkla bir sert başlı balık (Atherina sihama) olarak adlandırılmıştır. Daha sonra Platycephalus cinsi altına yerleştirilmiş, nihayetinde 1816'da kendi cinsi olan Sillago'ya taşınmıştır. Bu, bilim tarihinde türlerin yanlış sınıflandırılmasına dair klasik bir örnektir.İsim Karışıklığı (Yanlış Bilinen)Japonya'daki balıkçılık kayıtlarındaki Sillago sihama bilgileri bu türe aittir.YANLIŞ. Aslında Japonya'da bu isim genellikle yerel olarak daha bol bulunan ve çok benzeyen Sillago japonica (Japon Kumluk Balığı) türü için yanlışlıkla kullanılmıştır. S. sihama, Hint-Pasifik'teki birçok benzer türle sürekli karıştırılan bir türdür.Kültürel Davranış (Doğru Bilinen)Kuma gömülme yeteneği nedeniyle balıkçıların yakalaması zordur.DOĞRU. Kumluk (Sillaginidae) balıklarının en belirgin savunma davranışlarından biri, tehlike anında saniyeler içinde kumluk zemine gömülme yeteneğidir. Bu, hem avcılar hem de balıkçılar için avlanmayı zorlaştıran, kültürel olarak da bilinen bir özelliktir.

Kaynakların Geniş Kapsamlı Derlemesi: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kullanılan Harici Kaynaklar

1. FishBase: Sillago sihama - Link
2. Wikipedia: Northern whiting (Sillago sihama) - Link
3. IUCN Red List: Sillago sihama - Link
4. World Register of Marine Species (WoRMS): Sillago sihama - Link
5. Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/photos/506841253