Ozyptila spirembola

Ozyptila spirembola, halk arasında "Yengeç Örümcekleri" olarak bilinen Thomisidae familyasına ait küçük, yassı vücutlu bir örümcek türüdür. Bu familyanın üyeleri, avlarını ağ örmek yerine pusu kurarak yakalamalarıyla tanınır. Ozyptila cinsi, genellikle yassı vücut yapılarıyla ve bu sayede ağaç kabukları, taşlar veya zemin üzerinde mükemmel kamufle olabilmeleriyle dikkat çeker.

Ozyptila spirembola, Thomisidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1995 yılında Alman araknolog Jörg Wunderlich tarafından tanımlanmıştır.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Ozyptila spirembola'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Familya (Family): Thomisidae Sundevall, 1833 (Yengeç Örümcekleri)
Cins (Genus): Ozyptila Simon, 1864
Tür (Species): Ozyptila spirembola Wunderlich, 1995

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Ozyptila spirembola, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre bilinen dağılımı Türkiye ve Gürcistan ile sınırlıdır. Bu durum, türün Kafkasya ve Doğu Akdeniz bölgesine özgü, endemik veya bu bölgeye yakın bir yayılıma sahip olabileceğini göstermektedir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve Türkiye örümcek faunası listelerinde yer almaktadır. Özellikle Türkiye'nin doğu bölgeleri ve Kafkasya sınırına yakın alanlarda gözlemlenmesi muhtemeldir. İstanbul gibi daha batıdaki bölgelerde bulunup bulunmadığına dair spesifik bir bilgiye ulaşılamamıştır, ancak uygun habitatlarda bulunma potansiyeli her zaman vardır.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Ozyptila spirembola küçük bir yengeç örümceğidir.
Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 2.65 mm civarındadır.
Dişi: Dişi birey hakkında bilinen spesifik bir morfolojik bilgiye rastlanmamıştır, yani bilimsel literatürde dişisi henüz tanımlanmamış veya nadiren gözlemlenmiştir.
Gövde Yapısı ve Renk: Bu tür, Ozyptila cinsinin tipik özelliği olan yassı ve genellikle tüylü/kıllı bir vücut yapısına sahiptir. Bu yassılık, ağaç kabukları veya zemin üzerindeki döküntülerin arasında kamufle olmalarına yardımcı olur.
Erkek Görünümü:Prosoma (Baş-Göğüs Kısmı): Koyu kahverengi olup, orta kısmında geniş turuncu-kahverengi bir işaret bulunur.
Sternum: Koyu kahverengidir.
Bacaklar: Sarı-kahverengi olup, ilk ve ikinci çift bacakların femurları (uyluk kısımları) koyulaşmıştır.
Karın (Opisthosoma): Kahverengi olup, yan kısımları ve karın altı sarıdır.
Ayırt Edici Özellikler: Diğer Ozyptila türleri gibi, O. spirembola'nın en belirgin özelliği yassı vücut yapısı ve zemin veya kabuk üzerinde kamufle olma yeteneğidir. Türün kesin teşhisi, özellikle erkek palpal organlarının detaylı mikroskopik incelenmesiyle belirlenir. Morfolojik olarak belirgin renk ve desen farklılıkları da tür ayrımına yardımcı olabilir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Ozyptila spirembola, Türkiye ve Gürcistan coğrafyasına özgü, küçük ve yassı yapılı bir yengeç örümceğidir. Özellikle erkeklerinin karapaksındaki turuncu-kahverengi desen dikkat çekicidir. Bu türler, doğal ortamlarında pusu kurarak avlanırlar ve böcek popülasyonlarının kontrolünde rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir; biyoçeşitliliğimizin değerli bir parçasıdırlar ve endemik statüleri nedeniyle korunmaları önemlidir."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yaşam Tarzı: Ozyptila spirembola, diğer yengeç örümcekleri gibi aktif avcılar değildir, pusu avcılarıdır. Ağ örmezler. Bunun yerine, avlarını beklemek için ağaç kabuklarının altında, taşların altında, yaprak döküntüsü arasında veya zemin üzerindeki bitki örtüsünde kamufle olurlar. Yassı vücutları sayesinde dar aralıklara kolayca gizlenebilirler.
Avlanma Davranışı: Yerde veya kabuklar üzerinde hareket eden küçük böcekleri (karıncalar, böcek larvaları, küçük sinekler vb.) ani bir hareketle güçlü ön bacaklarıyla yakalarlar.
Habitat Tercihi: Bu türün spesifik habitat tercihleri hakkında detaylı bilgi sınırlı olsa da, genellikle ormanlık alanların tabanı, yaprak döküntüsünün yoğun olduğu yerler, taşlık ve kayalık alanlar gibi ortamları tercih ettikleri düşünülmektedir. Yüksek rakımlarda da (örneğin 1200 metre deniz seviyesinde) gözlemlendiği kaydedilmiştir.
Üreme ve Yaşam Döngüsü: Dişi birey hakkında bilginin sınırlı olması nedeniyle, üreme ve yaşam döngüsüne dair detaylı bilgiye ulaşılamamıştır. Ancak genel Ozyptila cinsi için dişiler yumurta keselerini korunaklı yerlere bırakır ve yavrular çıkana kadar onları korurlar.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Ozyptila spirembola da zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
İnsanlar İçin Tehlikesi: Thomisidae familyasının zehirleri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Ozyptila spirembola da dahil olmak üzere bu örümcekler genellikle küçük boyutludur ve zehirleri, avladıkları böcekler üzerinde etkili olacak şekilde evrimleşmiştir. İnsanlar tarafından ısırılma olasılığı oldukça düşüktür; çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve ancak sıkıştırıldıklarında veya kendilerini tehdit altında hissettiklerinde ısırırlar. Isırsalar bile, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık, lokal ağrı veya şişlik dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Yengeç örümcekleri, ekosistemdeki böcek popülasyonlarının doğal kontrolünde önemli bir rol oynayan faydalı canlılardır. Ozyptila spirembola gibi türlerin zehirleri insanlar için zararsızdır. Onlar doğanın dengesinin bir parçasıdır ve rahatsız edilmedikçe insanlara zarar vermezler. Endemik olmaları, onların korunmasını daha da önemli kılmaktadır."
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde kendiliğinden iyileşir.
Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
araneae - Ozyptila spirembola - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları ve dağılımı hakkında bilgi.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/4812/Ozyptila_spirembola (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2166720 (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
Türkiye Örümcekleri Kontrol Listesi (spidersofturkey.info): Türkiye'deki örümcek faunası için güncel bir kaynak.
Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
Caucasian Spiders | A Faunistic Database on the Spiders of the Caucasus Ecoregion: Kafkasya'daki örümcek faunasına dair bilgiler ve Ozyptila spirembola kayıtları.