Lepadidae

Lepadidae, Cirripedia (Sülükayaklılar/Tulumlular) infra sınıfının Thoracica üst takımına ve Pedunculata (Saplı Palamutlar) infra takımına ait önemli bir familyadır. Bu familyanın üyeleri, halk arasında "Kaz Boynu Palamutları" veya "Saplı Palamutlar" olarak bilinir. Diğer deniz palamutlarının aksine, bu canlılar kendilerini esnek bir sap (pedinkül) aracılığıyla yüzeye bağlar ve genellikle okyanuslarda yüzen nesneler üzerinde yaşarlar.

Temel Özellikler ve Taksonomi

Lepadidae, yapışık yaşam formuna sahip kabuklular içinde yer alır ancak kendilerini sabitleme biçimleri farklıdır.

Taksonomik Konum:

İnfra Sınıfı: Cirripedia (Sülükayaklılar)

Üst Takım: Thoracica

İnfra Takım: Pedunculata (Saplı Palamutlar)

Familya: Lepadidae

Ayırt Edici Özellikler:

Sap (Pedinkül): En belirgin özellikleri, hayvanın baş kısmını (kalkerden plakalarla kaplı olan kısım) yüzeye bağlayan etli ve esnek bir sapa (pedinkül) sahip olmalarıdır. Bu sap sayesinde akıntılara ve dalgalara karşı esneklik kazanırlar.

Kabuk Yapısı (Kafacık): Vücudun ana kısmı (capitulum), diğer deniz palamutları (Sessilia) gibi birbirine kenetlenmiş, ancak genellikle sadece beş ana kalkerli plaka (valf) ile korunur. Bu plakalar, yumuşak dokuyu içerir ve beslenme sırasında açılır.

Habitat: Lepadidae, özellikle pelajik (açık deniz) habitatlarda yaygındır. Genellikle batıklara, kütük parçalarına, şişelere, deniz kaplumbağalarına ve en önemlisi gemi gövdelerine tutunarak okyanuslarda sürüklenirler.

• Beslenme: Tıpkı diğer Thoracica üyeleri gibi, sülükayaklarını (cirri) suya uzatarak sudaki planktonları ve küçük parçacıkları filtreleyerek beslenirler.

Ekolojik ve Ekonomik Önemi

Lepadidae, okyanus akıntılarıyla taşınarak geniş bir coğrafi alana yayılır ve gemi trafiği için önemlidir.

• Biyo-Gezginler: Yüzen nesnelere tutunarak uzun mesafeler kat edebilirler. Bu özellikleri, deniz ekolojisinde biyo-coğrafi dağılım çalışmalarında önemli bir rol oynar.
• Deniz Mahsulü: Başta İspanya ve Portekiz olmak üzere bazı kültürlerde, bu familyanın bazı türleri (özellikle Pollicipes pollicipes familyası Pollicipedidae'ye aittir, ancak Lepadidae'ye benzer) percebes (kaz boynu palamudu) adı altında oldukça değerli ve pahalı bir deniz mahsulü olarak kabul edilir.

Yanlış Bilinen Doğru Bilinen Mitolojik Bilgi: "Denizin Tohumları"

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin Notu: Lepadidae'nin gemi enkazları üzerinde kilometrelerce yolculuk yapma yeteneği, karasal biyolojideki tohumların rüzgarla yayılmasına benzer bir deniz stratejisidir. Onlar, okyanus akıntılarının rehberliğinde dağılan 'deniz tohumları'dır.

• Yanlış Bilinen (Mit): Orta Çağ'da, kaz boynu palamutlarının (Goose Barnacle - Lepas anatifera) içinden bir tür kazın (Kanada Kazı'na benzer) doğduğuna inanılırdı.
• Gerçek (Biyolojik Gerçek/Mitolojik Sembol): Bu yanlış inanış, Orta Çağ'da yaşam alanları ve üreme döngüsü gözlemlenemeyen bu canlının, kendisini gemi enkazlarına ve kütüklere bağlamasından kaynaklanıyordu. Yumurtadan çıkıp büyüyen yavruları görülemeyen bu canlılar, mitolojide "Kendiliğinden Oluşumun Simgesi" haline gelmişti. Gerçekte ise, Lepadidae'nin esnek sapı, kendilerini rastgele bir nesneye bağlama ve "belirsizlik içinde seyahat etme" kararlılığını simgeler. Esneklikleri ve tutundukları sap, hayatta kalmak için kök salmak yerine, sürekli değişime ve harekete adapte olma bilgeliğini temsil eder.

Kaynak

• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
• Sülükayaklılar - Vikipedi (Cirripedia sınıfının genel tanımı)
• Pedunculata (Saplı Palamutlar) ve Balanomorpha (Sapsız Palamutlar) arasındaki karşıtlık bilgisi.
• Lepadidae ve deniz yüzeyine tutunma biçimi bilgisi.

Fotoğraf: https://tr.wikipedia.org/wiki/Lepadidae#/media/Dosya:Lepas_anserifera.jpg