Ebrechtella tricuspidata

Ebrechtella tricuspidata, halk arasında "Üçgen Yengeç Örümceği" veya sadece "Yengeç Örümceği" olarak bilinen Thomisidae familyasına ait küçük ila orta büyüklükte bir örümcek türüdür. Bu familya üyeleri, ağ örmek yerine avlarını pusu kurarak yakalamalarıyla tanınır. Ebrechtella cinsi, genellikle çiçekler ve bitki örtüsü üzerinde iyi kamufle olabilen türleri içerir.

Ebrechtella tricuspidata, Thomisidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1775 yılında Johan Christian Fabricius tarafından tanımlanmıştır. Tür adı olan "tricuspidata", Latince'de "üç uçlu" veya "üçgenimsi" anlamına gelir ve dişilerin karnındaki belirgin üçgenimsi desene atıfta bulunur.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Ebrechtella tricuspidata'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Familya (Family): Thomisidae Sundevall, 1833 (Yengeç Örümcekleri)
Cins (Genus): Ebrechtella Dahl, 1907
Tür (Species): Ebrechtella tricuspidata (Fabricius, 1775)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Ebrechtella tricuspidata, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Palearktik biyocoğrafik bölgesinde oldukça geniş bir dağılıma sahiptir. Bu dağılım Avrupa'nın neredeyse tamamını (Büyük Britanya hariç), Türkiye'yi, Kafkasya'yı, Rusya'yı (Avrupa'dan Uzak Doğu'ya kadar), Orta Asya'yı, Çin'i, Kore'yi ve Japonya'yı kapsamaktadır.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde Ebrechtella tricuspidata yer almakta olup, ülkenin farklı coğrafyalarından kayıtları mevcuttur. Şu anki konum olan İstanbul'da da uygun habitatlarda, özellikle kuru çayırlarda ve orman kenarlarında karşılaşılması mümkündür.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Ebrechtella tricuspidata küçük ila orta büyüklükte bir yengeç örümceğidir.
Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 5 ila 6 mm arasındadır.
Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 2.5 ila 3.5 mm arasındadır ve dişilerden daha küçüktürler.
Gövde Yapısı ve Renk (Cinsiyetler Arası Farklılıklar - Seksüel Dimorfizm): Bu türde cinsiyetler arasında belirgin renk ve desen farklılıkları görülür.
Dişi:Karapaks (Prosoma / Baş-Göğüs Kısmı): Genellikle açık yeşil renktedir.
Bacaklar: Karapaks ile aynı renkte, yani açık yeşildir. Bazen belirsiz kırmızımsı halkalı olabilir. Ön bacakları tipik yengeç örümceklerinde olduğu gibi avı kavramak için daha kalındır.
Karın (Opisthosoma): Beyazımsı-sarımsı bir zemin üzerinde, sırtında genellikle iki geniş, arkadan birleşen kırmızımsı veya kırmızımsı-kahverengi, armut biçimli veya üçgenimsi belirgin bir desen/yama bulunur. Bu desen her zaman net olmayabilir.
Erkek: Erkekler dişilerden belirgin şekilde farklı görünürler.
Karapaks: Açık kahverengi olup, parlak bir orta şeride ve gözlerinin etrafında küçük sarı noktalara sahiptir.
Bacaklar: İlk iki çift bacak kahverengi ila siyah-kahverengi olup, alt kısımlarında açık halkalar bulunur. Geri kalan bacaklar daha yeşilimsi ve koyu beneklidir.
Karın: Genellikle soluk yeşildir ve yanlarda koyu kahverengi lekeler ile şişe şeklinde bir desene sahip olabilir.
Ayırt Edici Özellikler: Dişinin sırtındaki belirgin üçgenimsi/armut biçimli kırmızımsı desen ve cinsiyetler arası belirgin renk farklılıkları, bu türü diğer yengeç örümceklerinden ayırt etmeye yardımcı olur. Kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle belirlenir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Ebrechtella tricuspidata, özellikle dişilerdeki belirgin karın deseniyle bilinen, ülkemizde de yaygın olan bir yengeç örümceği türüdür. Renkleri ve desenleri, yaşadıkları çiçek ve yapraklar arasında mükemmel kamuflaj sağlar. Bu örümcekler, tarımsal ekosistemlerde zararlı böcek popülasyonlarını kontrol etmede önemli bir rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir; rahatsız edilmedikçe ısırmazlar ve ekosistemin değerli bir parçasıdırlar."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yaşam Tarzı: Ebrechtella tricuspidata, diğer yengeç örümcekleri gibi aktif avcılar değildir, pusu avcılarıdır. Ağ örmezler; bunun yerine avlarını beklemek için bitki örtüsü üzerinde veya çiçeklerin yaprakları arasında kamufle olurlar.
Avlanma Davranışı: Özellikle çiçekleri ziyaret eden böcekleri (sinekler, arılar, kelebekler, sivrisinekler gibi küçük böcekler) avlarlar. Avları yakalamak için güçlü ön bacaklarını ani bir hareketle uzatırlar.
Habitat Tercihi: Bu orta büyüklükteki yengeç örümcekleri, kuru çayırlar ve güneşli orman kenarları gibi alanlarda yaşarlar. Bitki örtüsü yoğun olan yerlerde, çiçeklerde ve yapraklar arasında iyi kamufle olarak avlarını beklerler. Kentsel ve kırsal alanlardaki bahçelerde ve tarlalarda da bulunabilirler.
Üreme ve Yaşam Döngüsü: Her iki cinsiyetten ergin bireylere genellikle Mayıs ve Haziran aylarında rastlanır. Dişiler yumurta keselerini hazırlamak için genellikle bir yaprağı katlar veya iki yaprağı birleştirir ve keseyi bu korunaklı alana yerleştirir.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Ebrechtella tricuspidata da zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
İnsanlar İçin Tehlikesi: Thomisidae familyasının zehirleri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Ebrechtella tricuspidata da dahil olmak üzere bu örümcekler genellikle küçük boyutludur ve zehirleri, avladıkları böcekler üzerinde etkili olacak şekilde evrimleşmiştir. İnsanlar tarafından ısırılma olasılığı oldukça düşüktür; çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve ancak sıkıştırıldıklarında veya kendilerini tehdit altında hissettiklerinde ısırırlar. Isırsalar bile, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık, lokal ağrı veya şişlik dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Yengeç örümcekleri, doğadaki ekolojik denge için çok önemli avcılardır ve özellikle tarımsal alanlarda zararlı böcek popülasyonlarını dengelemeye yardımcı olurlar. Ebrechtella tricuspidata gibi türlerin zehirleri insanlar için tehlikeli değildir. Onlar, biyoçeşitliliğimizin ve sağlıklı ekosistemlerimizin önemli bir parçasıdır."
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde kendiliğinden iyileşir.
Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
araneae - Ebrechtella tricuspidata - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı, habitatı ve fenolojisi hakkında bilgi.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/1266/Ebrechtella_tricuspidata (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2166830 (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
Türkiye Örümcekleri Kontrol Listesi (spidersofturkey.info): Türkiye'deki örümcek faunası için güncel bir kaynak.
Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
Evrim Ağacı - Üçgen Yengeç Örümceği (Ebrechtella tricuspidata): Tür hakkında Türkçe detaylı bilgiler.
Kaynağa Erişim: https://evrimagaci.org/ucgen-yengec-orumcegi-ebrechtella-tricuspidata-5409 (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
Vikipedi - Ebrechtella tricuspidata: Türkçe ve İngilizce Vikipedi'deki tür bilgileri.
https://www.inaturalist.org/observations/269615923