Agelescape affinis

Harika bir örümcek türü daha! Agelescape affinis, Agelenidae familyasına (Huni Ağ Örümcekleri) ait bir örümcek türüdür. Bu cins, Agelena cinsine yakın akrabadır ve benzer huni şeklindeki ağ yapılarıyla bilinirler.

Agelescape affinis: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Agelescape affinis için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Bilimsel adıyla anılması daha yaygındır. "Agelescape" cinsi, Agelena cinsine olan benzerliğinden ("scape" kelimesi epigyne'deki bir yapıya atıfta bulunur) türetilmiştir. "Affinis" Latince'de "ilişkili" veya "benzer" anlamına gelir ve muhtemelen Agelena cinsine veya başka bir yakın türe olan morfolojik benzerliğine atıfta bulunur.

Agelescape affinis, Agelenidae familyasına ait orta boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1911 yılında Władysław Kulczyński tarafından tanımlanmıştır. Türkiye ve Suriye gibi Doğu Akdeniz ve Yakın Doğu coğrafyasında yayılış gösteren bir türdür. Bu nedenle Türkiye faunası için oldukça önemli ve karakteristik bir türdür.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Agelescape affinis'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Agelenidae C. L. Koch, 1837 (Huni Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Agelescape Levy, 1996
• Tür (Species): Agelescape affinis (Kulczyński, 1911)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Agelescape affinis, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Türkiye ve Suriye'de yayılış gösterir. Bu, türün sınırlı ancak önemli bir coğrafi yayılıma sahip olduğunu göstermektedir.

Türkiye'de de yaygın olarak bulunan bir örümcek türüdür. Türkiye'deki örümcek faunası listelerinde yer alır ve çeşitli bölgelerden (örneğin Antalya'daki İndağı Mağarası'ndan) kayıtları bulunmaktadır. İstanbul da dahil olmak üzere Türkiye'nin uygun habitatlara sahip pek çok bölgesinde bulunması mümkündür. Agelenidae familyasının Türkiye'de oldukça zengin bir tür çeşitliliğine sahip olduğu bilinmektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Orta boyutlu bir örümcektir.
• Erkek: Vücut uzunluğu yaklaşık 8.5 mm civarında olabilir.
• Dişi: Prosoma uzunluğu yaklaşık 3.5 mm, genişliği 2.3 mm civarında olabilir.
• Renk: Genel olarak kahverengimsi veya grimsi tonlarda olabilirler. Üzerinde tipik Agelenidae desenleri bulunabilir.
• Prosoma (Ön Gövde/Karapaks): Koyu (siyahımsı) kırmızımsı kahverengi olup, siyah kıllarla kaplıdır. Arka orta gözlerin hemen arkasında iki beyaz kıl lekesi bulunabilir. Göğüs kısmı da koyu kırmızımsı kahverengi olup, dış kenarında kalın bir beyaz kıl bandı bulunur.
• Opisthosoma (Karın): Genellikle soluk gri veya kahverengi tonlarında olup, üzerinde belirsiz veya belirgin koyu desenler bulunabilir.
• Bacaklar: Bacaklar da vücutla uyumlu renkte olup, üzerinde dikenler (spinler) bulunabilir.
• Ayırt Edici Özellikler:Huni Şeklinde Ağ: Diğer Agelenidae üyeleri gibi, Agelescape affinis de zemin seviyesine yakın bitki örtüsü arasına ördüğü huni şeklindeki ağlarıyla bilinir. Bu ağlar, avın üzerinde yürüyeceği düz bir yüzey ve örümceğin saklandığı huni şeklinde bir tünelden oluşur.
• Genital Morfoloji: Agelescape cinsinin ayırt edici özellikleri, özellikle erkek palpleri ve dişi epigyn gibi kopulasyon organlarının morfolojisinde yatar. Bu özellikler, diğer Agelena veya Lycosoides gibi benzer cinslerden ayrımda kritik öneme sahiptir. Özellikle dişi epigynumun ve skapının (scape) şekli, A. livida gibi yakın türlerden ayırt edici bir karakterdir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Agelescape affinis, Türkiye ve çevresine özgü Agelenidae familyasının önemli bir üyesidir. Huni ağları, doğal ekosistemlerde ve hatta insan yerleşimlerine yakın bahçelerde bile gözlemlenebilir. Zehirleri insanlar için genellikle endişe verici değildir ve bu örümcekler ekosistemdeki böcek popülasyonlarının doğal kontrolünde rol oynayan faydalı canlılardır. Özellikle genital yapıların incelenmesi, bu türün kesin teşhisi için bilimsel araştırmalarda temel bir adımdır."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Agelescape affinis de Agelenidae familyasının tipik bir üyesi olarak, yere yakın bitki örtüsü arasına veya taşların altına huni şeklinde bir ağ örer. Ağ, avın üzerinde koşacağı düz bir ipek tabakadan ve örümceğin içine saklandığı dar bir tünelden oluşur. Ağ yapışkan değildir; örümcek, ağdaki titreşimleri algılayarak avını yakalar.
• Habitat Tercihi: Bu türler genellikle aşağıdaki gibi habitatlarda bulunur:
• Açık Otlaklar ve Boş Araziler: Güneşli ve bitki örtüsünün olduğu alanlar.
• Çalılıklar ve Orman Kenarları: Bitki örtüsünün yoğun olduğu geçiş bölgeleri.
• Taşlık ve Kayalık Alanlar: Ağlarını taşların arasına veya altına kurabilirler.
• Bazı kayıtlar mağara girişleri gibi özel mikrohabitatlarda da bulunduklarını göstermektedir.
• Yaşam Tarzı: Ağlarının içinde pusu kurarak avlanan pasif avcılardır. Avı ağına düştüğünde, örümcek huniden hızla fırlayarak onu yakalar ve zehirler. Besin kaynakları çeşitli küçük böcekler ve diğer omurgasızlardır.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan sinekler, böcekler ve diğer küçük omurgasızlardır.
• Üreme: Üreme döngüleri, iklim ve coğrafi konuma göre değişiklik gösterebilir. Dişiler, yumurtalarını ipekten yapılmış bir yumurta kesesi (kokon) içine bırakır ve bu keseyi genellikle huni tünelinin derinliklerinde veya yakındaki korunaklı bir yerde saklar ve korur.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Agelescape affinis de zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Agelescape affinis'in insanlar için tehlikesi düşüktür ve genellikle zararsız kabul edilir. Zehirlerinin insanlar üzerinde klinik olarak önemli sistemik etkilere yol açtığına dair herhangi bir rapor bulunmamaktadır. Isırıkları nadirdir ve genellikle sadece örümcek kendini tehdit altında hissettiğinde (örn. yanlışlıkla ezildiğinde veya ele alındığında) savunma amaçlı gerçekleşir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Agelescape affinis'in zehiri, insan için genellikle hafif lokal reaksiyonlara neden olur. Ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi semptomlar görülebilir, ancak bunlar genellikle kısa sürede geçer. Bu örümcekler doğal ortamlarında yaşar ve insanlardan uzak durmayı tercih ederler. Ekosistem için faydalı canlılardır ve gereksiz yere paniğe kapılmaya gerek yoktur."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya hafif bir rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle kısa sürede (birkaç saat ila birkaç gün içinde) kendiliğinden geçer ve çoğu zaman tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse (örn. aşırı şişlik, yayılan kızarıklık, şiddetli ağrı), alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Agelescape affinis Kayıtları

Agelescape affinis, Türkiye'de yayılış gösteren ve kaydedilmiş bir örümcek türüdür. Türkiye'deki örümcek faunası listelerinde yer alır ve Antalya gibi farklı illerden de kayıtları bulunmaktadır (örn. Döşemealtı, İndağı Mağarası). Bu durum, türün Türkiye'deki dağılımının belirli bölgelerle sınırlı olabileceğini veya daha geniş bir yayılışa sahip olduğunu göstermektedir. İstanbul da dahil olmak üzere, uygun habitat koşullarına sahip birçok yerde bulunması mümkündür.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
3. araneae - Agelescape affinis - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, boyutları ve dağılım bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/4429/Agelescape_affinis (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
5. Wikipedia - Agelescape: Cinsin genel bilgileri ve türleri hakkında bilgi.
6. Kaynağa Erişim: https://en.wikipedia.org/wiki/Agelescape (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
7. Munis Entomology & Zoology - Annotated checklist of the spiders of Turkey: Türkiye örümceklerinin kontrol listesi.
8. Kaynağa Erişim: https://www.munisentzool.org/yayin/vol12/issue2/vol12issue2-5839655.pdf (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
9. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
10. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2139795 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
11. The agelenid funnel-weaver family and the spider genus Cedicus in Israel (Araneae, Agelenidae and Cybaeidae) - Levy, G. (1996): Bu çalışma, Agelescape cinsinin taksonomisi ve türleri hakkında detaylı bilgi içerebilir.
12. Kaynağa Erişim: https://agelenidsoftheworld.myspecies.info/sites/agelenidsoftheworld.myspecies.info/files/Levy%201996%20en.pdf (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
13. Kulczyński, W. (1911): Türün orijinal tanımlamasını içeren bilimsel yayın.
14. Kulczyński, W. (1911). Fragmenta Arachnologica. XVI, XVII. Bulletin International De l'Academie Des Sciences De Cracovie 1911: 12-75. (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).