Dünya üzerinde, mikroskobik boyutlardan devasa boyutlara varan birçok yosun türü vardır. Bu yosunlar, besin zincirinin önemli bir parçasıdır, birçok canlı bu yosunlarla beslenmektedir. Ayrıca, yosunlar birçok canlının, üreyip ve avcılarından korumak için kullandığı ideal ortamlar sağlamaktadır.
Yosunlar sadece su canlıları için değil, aynı zamanda dünya için de çok önemli bir yere sahiptir.
Fotoğraf:pixabay
Yosunlar, birçok hayvan için önemli bir besin kaynağı dır. Örneğin, deniz kestaneleri, abalonlar ve bazı balık türleri bu canlılar arasındadır. Bu hayvanlar, yosunlarda bulunan besinler sayesinde daha sağlıklı beslenmekte ve hayatlarını idame ettirmektedir..
Yosunlar, vitamin ve minerallerle zengin harika bir besin kaynağıdır. Mesela, Tiroid bezinin düzgün çalışması için gerekli olan bol miktarda iyot içerirler. Yosunlarda bulunan bir diğer bileşen olan aljinatların da iltihap önleyici özelliklere sahip olduğu bilinmektedir. Bu besinler nedeniyle, yosunlar birçok canlı türünün beslenmesinde ve hatta insanlar in önemli bir yere sahiptir.
Fotoğraf: pixabay
Deniz yosunu uzun zamandır besleyici bir besin kaynağı olarak kullanılmaktadır, Batı mutfağında giderek daha popüler hale gelmektedir. Kalorisi düşük, vitamin, mineral ve antioksidan açısından zengindir, bu da onu her beslenme türü için sağlıklı bir besin kaynağı haline getirir. Salatalarda, çorbalarda ve suşiler de kullanılmakta ve birçok kültürde halen popüler bir atıştırmalık kaynağıdır.
Fotoğraf: Ewan Munro
Deniz yosunu özleri yağ üretimini düzenlemeye, cildi nemlendirmeye, akneyi azaltmaya ve kolajen üretimini desteklemeye yardımcı olabilen ve iltihap önleyici özelliklere sahiptirler.
Deniz yosunu yüzyıllardır tıbbi amaçlar için de kullanılmıştır. Zengin besin içeriği yosunları solunum yolu rahatsızlıkları, artrit, soğuk algınlığı ve grip için çok yönlü tedaviler de kullanılır haline getirmiştir.
Yosun banyoları ayrıca kas ve eklem ağrılarını, egzamayı gidermek ve şişlikleri azaltmak için de kullanılmaktadır.
Ayrıca deniz yosunlarından elde edilen karragenan ve alginler farmasötik ürünlerde bağlayıcı, stabilizatör ve emülgatör olarak, polisakkaritler ise yara kapama örtülerinde kullanılmaktadır.
Deniz yosunu, biyoyakıt için umut vadeden bir kaynaktır. Biyogaz yapmak için kullanılan bir işlem olan anaerobik sindirime ve etanol üreten fermantasyona oldukça uygundur. Deniz yosunu biyoyakıtı, atmosferden saldığı karbon nedeniyle çevreye ek emisyonlara katkıda bulunmayan yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.
Fotoğraf:Honeywell
Deniz yosunu ayrıca çevre dostu ambalaj alternatifleri oluşturmak için de idealdir. Sürdürülebilir bir ambalaj şirketi olan Notpla, deniz yosunundan yapılan 'Ooho' adlı yenilebilir kapsülleri geliştirmiştir.
Ooho, su ve diğer sıvıları küçük kapsüllerde veya baloncuklarda saklamak için kullanılabilen, biyolojik olarak parçalanabilir , tatsız zar şeklide bir yapıya sahiptir. Bu kapsüller, her yıl kullanılan milyonlarca plastik şişenin yerlerini alabileceği düşünülmektedir.
Fotoğraf: Notpla
Deniz yosunu oksijen üretmede ve karbonu emmede hayati bir öneme sahiptir ve bu da onu değişen iklimimizde değerli bir kaynak haline getirir. Kara bitkilerinden %70 daha fazla oksijen üretir ve ağaçlardan daha etkili bir şekilde karbon emer ve her yıl tahmini 175 milyon ton karbon depolar.
Deniz yosunu ayrıca sudan zararlı besin katkılarını uzaklaştırabilir, bu da onu su kalitesini iyileştirmek için çevre dostu bir araç haline getirir ve güçlü dalgaları ve akıntıları tamponlayarak kıyı erozyonunu önlemeye yardımcı olur. Yosun ormanları özellikle dalgaların etkisini azaltmada ve kıyı şeritlerini korumada etkilidir.
Fotoğraf: pixabay
Deniz yosunları, çevredeki sudan besinleri uzaklaştırmada önemli bir rol oynayabilir. Tarımsal akıntılarda, endüstriyel ve kanalizasyon suyu deşarjlarında bulunan amonyak, nitrat, fosfor ve nitrojen gibi besinlerin hepsi deniz yosunları tarafından emilebilir.
Bu tür deşarjların olduğu bölgelerde deniz yosunu yetiştirilmesi, su kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olmak için çevre dostu bir araç olarak işe yarar.
Fotoğraf:pixabay
Deniz yosunları, özellikle de kelp, dalgaların etkisini azaltarak kıyı erozyonunu önlemeye yardımcı olabilir. Büyük boyutları ve yoğun yapıları nedeniyle, kelp ormanları güçlü dalgalara ve akıntılara dayanabilir ve onları tamponlayabilir.
Plajlara ulaşan deniz yosunları aynı zamanda kumul habitatlarına besin maddeleri de bırakır, bu da tortuların stabilize edilmesine ve korunmasına yardımcı olmaktadır.
Ahmet TAŞÇI
Yaban Hayatı Bilimcisi
