Phaeotremella foliacea

Phaeotremella foliacea – Kahverengi Yaprak Benzeri Jelatinimsi Mantar

(Ağaç kabuklarında dalgalı yapraklara benzeyen, jelatinimsi yapıda kahverengi mantar kütleleri oluşturan, parazitik yaşam biçimiyle dikkat çeken yaygın bir basidiomycete türü.)

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Fungi (Mantarlar)

Şube: Basidiomycota (Bazidiyumlu mantarlar)

Sınıf: Tremellomycetes

Takım: Tremellales

Familya: Phaeotremellaceae

Cins: Phaeotremella

Tür: Phaeotremella foliacea (Fr.) Spirin & Malysheva, 2015

Önceki adı: Tremella foliacea

Yayılış ve Habitat

Doğal Yayılış: Avrupa, Kuzey Amerika, Asya – kozmopolit yayılış

Türkiye’deki Durumu:

Karadeniz ve Marmara bölgelerinde yaygın; meşe, kayın ve çam ormanlarında gözlenmiştir

Habitat:

• Ölü veya yaşayan ağaç kabukları üzerinde
• Özellikle iğne yapraklı (Pinaceae) ve bazen geniş yapraklı ağaçlarda
• Rutubetli, gölgeli ormanlık alanlarda
• Genellikle Stereum türlerinin bulunduğu yerlerde çıkar (çünkü onların üzerinde parazitlik yapar)

Morfolojik Özellikler

Meyve Gövdesi (Basidiokarp):

• Yaprak benzeri kıvrımlı, loblu, jelatinimsi yapı
• Renk: Kahverengi, kırmızımsı kahve veya zeytin tonlarında
• Boyut: 3–15 cm genişliğe kadar ulaşabilir
• Yüzey: Dalgalı, ıslak olduğunda kaygan ve parlak; kuruyunca sert ve kırılgan
• Spor Üretimi:
• Sporlar: Beyaz renkli bazidiosporlar üretir
• Spor yüzeyi genellikle düz, eliptiktir
• Spor baskısı: Beyaz

Yaşam Döngüsü ve Ekoloji

Beslenme Biçimi:

• Mikoparazitiktir – Özellikle Stereum sanguinolentum gibi mantarların miselyumu üzerinde parazitlik yapar
• Ev sahibi mantarın dokularına sızarak onun üzerinden beslenir
• Üreme:
• Cinsel üreme basidyumlar üzerinde spor üretimiyle gerçekleşir
• Nemli hava ve uygun sıcaklık koşullarında hızla gelişir
• Meyve verme dönemi:
• Genellikle sonbahar – kış aylarında
• Yıl boyunca uygun koşullarda ortaya çıkabilir

Ekolojik Rol ve Etkileşimler

• Parazit olarak, ev sahibi mantarın gelişimini baskılar
• Orman ekosisteminde mantarlar arası dengeyi sağlar
• Ölü odun üzerinde dolaylı olarak ayrıştırmaya katkı sunar
• Kendi yapısı, bazı mikroorganizmalara yaşam alanı oluşturur

Yenilebilirlik ve Toksikolojik Durum

• Yenilmez: Teknik olarak zehirli değil ama
• Yapısı jelatinimsi ve tatsızdır
• Sindirimi zordur
• Yenilebilir Tremellaceae türleri arasında sayılmaz
• Tıbbi kullanımı bulunmaz

Gözlem Notları

• Genellikle yaşlı, yosunlu ağaç kabukları veya kesilmiş kütüklerde görülür
• Yağmurdan sonra parlak, jelimsi görünümüyle fark edilir
• Kuraklıkta büzüşür, nemli havalarda tekrar şişer
• Morfolojik olarak Tremella mesenterica ile karıştırılabilir ama renk ve ev sahibi farklılıkları ayırt edicidir

Bilimsel Not

Phaeotremella foliacea, 2015 yılında yapılan moleküler sınıflandırmalarla Tremella foliacea’dan ayrılarak Phaeotremella cinsine taşınmıştır. Bu değişiklik, mikoparazitik davranışı ve filogenetik farklılığı temel alır. Tremellales takımı içinde parazitlik yönüyle dikkat çeken bu tür, mantar biyolojisinde ev sahibi–parazit etkileşimi konularında çalışmalara model teşkil etmektedir.