Nerophis ophidion

Genel Özellikler

Nerophis ophidion, Türkçede “Yılan Boru Balığı” olarak bilinen, Syngnathidae familyasına ait ince ve uzun yapılı bir türdür. Vücudu yılan gibi uzun ve silindirik olup, ortalama 15–20 cm uzunluğa ulaşır. Renkleri genellikle kahverengi, yeşilimsi veya sarımsı tonlardadır ve vücutta düzensiz benekler bulunabilir. Ağız kısmı öne doğru uzamış ve boru şeklindedir. Erkek bireyler karın kısmındaki kuluçka kesesinde yumurtaları taşır ve yavruların gelişimini sağlar.

Taksonomi

Alem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Actinopterygii
Takım: Syngnathiformes
Familya: Syngnathidae
Cins: Nerophis
Tür: Nerophis ophidion

Eski ve Yeni Adları

Geçerli Adı: Nerophis ophidion
Eski Adları / Sinonimler: Bazı eski kaynaklarda Syngnathus ophidion olarak sınıflandırılmıştır.

Dağılım ve Habitat

Nerophis ophidion, Kuzeydoğu Atlantik, Kuzey Denizi, Akdeniz ve Karadeniz’de yayılış gösterir. Türkiye kıyılarında özellikle Marmara, Karadeniz ve Ege’de bulunur. Sığ sularda, deniz çayırları ve yosunluk alanlarda 0–10 metre derinliklerde yaşar. Kamuflaj yeteneği sayesinde avcılardan korunur.

Mitolojik ve Kültürel Bilgiler

Boru balıkları ve yılan boru balıkları, denizatlarıyla akraba oldukları için eski denizci kültürlerinde uğur ve bereket sembolü olarak görülmüştür. Erkek bireylerin yavru taşıması, türün dikkat çekici özelliğidir ve bilim insanları tarafından ilgiyle incelenir.

Ekoloji ve Davranış

Küçük kabuklular, plankton ve balık larvalarıyla beslenir. Yavaş ve sessiz hareket ederek su bitkilerinin arasında gizlenir. Erkek bireylerin kuluçka kesesi sayesinde yavruların yüksek bir yaşama oranı vardır. Bu özellik, popülasyonun devamlılığı için kritik öneme sahiptir.

Doğru Bilinenler ve Yanlış Bilinenler

Doğru: Erkek bireyler yumurtaları kuluçka kesesinde taşır.
Yanlış: Halk arasında denizatlarıyla karıştırılır; oysa yılan boru balıkları daha ince ve yatay şekilde yüzerler.

Zehir Durumu

ZEHİRLİ DEĞİLDİR. İnsan sağlığı için toksik bir etkisi yoktur.

Araştırma ve Kaynak

Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Froese, R. & Pauly, D. (eds.) (2025). FishBase.
Dawson, C.E. (1986). Syngnathidae. In: Smiths’ Sea Fishes. Springer.
Whitehead, P.J.P. et al. (1986). Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean. UNESCO.
Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/photos/48893068