Lophius piscatorius

Genel Özellikler

Lophius piscatorius, Türkçede “Avcı Balığı” veya halk arasında “Kozalak Balığı / Lop Balığı” olarak bilinen, Lophiidae familyasına ait büyük ve yassı yapılı bir deniz balığı türüdür. Gövdesi geniş, baş kısmı iri ve ağız bölgesi çok büyük olup, avını yakalamak için özelleşmiş bir “oltacı” (illicium) uzantısına sahiptir. Ortalama boyu 50–100 cm, nadiren 2 metreye kadar büyüyebilir. Renkleri genellikle kahverengi, sarımsı ve lekeli olup, deniz diplerinde kamufle olmasını sağlar. Etçil bir türdür; balıklar, kabuklular ve yumuşakçalar ile beslenir.

Taksonomi

• Alem: Animalia
• Şube: Chordata
• Sınıf: Actinopterygii
• Takım: Lophiiformes
• Familya: Lophiidae
• Cins: Lophius
• Tür: Lophius piscatorius (Keşfeden: Linnaeus, 1758)

Eski ve Yeni Adları

• Geçerli Adı: Lophius piscatorius
• Eski Adları / Sinonimler: Lophius cophias, Lophius anguillicauda (bazı eski kaynaklarda).

Dağılım ve Habitat

Lophius piscatorius, Kuzey Atlantik, Akdeniz ve Karadeniz’de yayılış gösterir. Türkiye’de özellikle Karadeniz ve Marmara ile Ege’nin derin deniz bölgelerinde gözlemlenmiştir. 20–1000 metre derinliklerde, genellikle kumlu veya çamurlu diplerde yaşar. Sığ bölgelerde nadiren görülür.

Mitolojik ve Kültürel Bilgiler

Avcı balığı, tarih boyunca özellikle kuzey Avrupa ve Akdeniz mutfağında önemli bir yiyecek türü olmuştur. Türkiye’de halk arasında “lop” veya “koz balığı” olarak bilinir. Avcılık ve balıkçılık kültüründe, büyük boyutları ve tuhaf görünümü nedeniyle özel bir yere sahiptir.

Ekoloji ve Davranış

Dipte hareketsiz kalarak avını bekler ve oltacı uzantısıyla küçük balıkları veya omurgasızları kendine çeker. Genellikle yalnız yaşar ve kamuflaj yeteneği sayesinde hem avcıdan hem de avından korunur. Ekosistemde üst düzey avcı olarak rol oynar.

Doğru Bilinenler ve Yanlış Bilinenler

• Doğru: Lophius piscatorius, derin deniz diplerinde yaşayan ve avını pusuda bekleyen bir türdür.
• Yanlış: Halk arasında bazen zehirli olduğu sanılabilir; oysa tamamen zararsızdır.

Zehir Durumu

ZEHİRLİ DEĞİLDİR. Etleri insanlar için güvenlidir ve birçok ülkede tüketilir.

Araştırma ve Kaynak

Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

• Froese, R. & Pauly, D. (eds.) (2025). FishBase.
• Heemstra, P.C. & Randall, J.E. (1993). FAO Species Catalogue. Vol. 16: Groupers and Anglerfishes of the World. FAO Fisheries Synopsis.
• Whitehead, P.J.P. et al. (1986). Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean. UNESCO.
• Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/photos/14317446

© Poul Erik Rasmussen bazı hakları saklıdır