Gonostoma denudatum
Genel Özellikler
Gonostoma denudatum, halk arasında “çıplak gül balığı” veya “derin deniz ışıklı yılan balığı” olarak bilinen, Gonostomatidae familyasına ait bir derin deniz balığıdır. Vücudu uzun, ince ve yılanımsı şekildedir. Vücudu koyu kahverengi veya siyah tonlarında olup biyolüminesans organlarıyla avını çekebilir. Boyu genellikle 10–20 cm arasındadır. Küçük balıklar ve planktonik organizmalarla beslenen bir yırtıcıdır.
Taksonomi
- Alem: Animalia
- Şube: Chordata
- Sınıf: Actinopterygii
- Takım: Stomiiformes
- Familya: Gonostomatidae
- Cins: Gonostoma
- Tür: Gonostoma denudatum (Keşfeden: Rafinesque, 1810)
Eski ve Yeni Adları
- Geçerli Adı: Gonostoma denudatum
- Eski Adları / Sinonimler:
- Gonostoma atlanticum (bazı eski kaynaklarda)
Dağılım ve Habitat
Gonostoma denudatum, Kuzey ve Güney Atlantik, Akdeniz ve Türkiye’nin derin denizlerinde bulunur. Türkiye’de özellikle Ege ve Akdeniz’in 300–1000 metre derinliklerinde kaydedilmiştir. Pelajik derin sularda yaşar ve biyolüminesans organları ile avını cezbeder.
Mitolojik ve Kültürel Bilgiler
Derin deniz balıkları arasında sıra dışı görünümü nedeniyle bilimsel çalışmalarda ilgi çekmiştir. Halk arasında yaygın bir mitolojik veya kültürel önemi bulunmamaktadır.
Ekoloji ve Davranış
Gece aktif avlanır. Küçük balıklar ve planktonik organizmalarla beslenir. Derin deniz ekosisteminde orta düzey yırtıcı konumundadır. Biyolüminesans organları, hem av çekmek hem de predatörlerden kaçmak için adaptif bir özellik sağlar.
Doğru Bilinenler ve Yanlış Bilinenler
- Doğru: Gonostoma denudatum, biyolüminesans organları ile derin deniz ekosisteminde aktif rol oynayan bir türdür.
- Yanlış: Bazı kaynaklarda zehirli olduğu belirtilir; bu doğru değildir.
Zehir Durumu
ZEHİRLİ DEĞİLDİR. İnsan tüketimi açısından herhangi bir toksik riski yoktur.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
- Rafinesque, C.S. (1810). Caratteri di alcuni nuovi generi e nuove specie di animali e piante della Sicilia.
- Froese, R. & Pauly, D. (eds.) (2025). FishBase.
- Cohen, D.M. et al. (1990). Fishes of the deep sea.
- Fotoğraf: https://www.fishbase.se/Fieldguide/FieldGuideSummary.php?genusname=Gonostoma&speciesname=denudatum&c_code=380
