Leş böcekleri ölü omurgalıların kalıntılarında yaşar ve yine bunlarla beslenir, larva ve ölmüş canlıların cesetleri ile beslenir. Ne kadar iğrenç görünse de, bu önemli bir iş. Leş böcekleri, gömücü böcekler olarak da bilinirler.
Leş Böcekleri Neye Benzer?
Doğada uzun zaman geçirmediyseniz ve ölü canlıları incelemediğiniz sürece bir leş böceğine asla rastlamayabilirsiniz. Bazı türler yaz akşamları bahçe ışığınız etrafında toplanabilirler, bu yüzden şanslı olabilirsiniz belki. Leş böceğinin beslenmesini oldukça iğrenç bulsak da, bu çöpçüler hayati bir önem taşıyarak ekolojiye önemli katkılar sağlamaktadır. Leş böcekleri olmasaydı birçok hastalık ve istenmeyen görüntüler kalıcı olabilirdi.
Karşılaştığımız leş böceklerinin çoğu iki cinsten birine girer: Silpha veya Nicrophorus . Silpha böcekleri orta ila büyük, oval şekilli ve genellikle düzleşmiştir. Genellikle siyahtırlar, bazen sarı bir pronotum ile. Nicrophorus böcekleri (bazen Necrophorus olarak yazılır ), leş parçalarını hareket ettirme ve gömme konusundaki olağanüstü yetenekleri sayesinde genellikle gömücü böcekleri olarak adlandırılır. Vücutları uzun, kısaltılmış elytraları vardır. Gömücü böceklerinin çoğu kırmızı ve siyah renktedir.
Bir aile olarak leş böceklerinin boyutları sadece birkaç milimetreden 35 mm'ye kadar değişse de, çoğu tür genellikle en uzun 10 mm uzunluğunda olur. Silphidlerin antenleri ve 5 eklemli tarsi (ayakları) vardır. Leş böceği larvaları, arka uçta sivrilen uzun gövdelere sahiptir.
Besin !
Yetişkin leş böceği, içinde yaşadıkları çürüyen leşlerin yanı sıra kurtçuklarla da beslenir. Yetişkinlerin kurtçuklara olan doymak bilmez iştahı, larvaları için rekabeti ortadan kaldırmaya kesinlikle yardımcı olur. Leş böceği larvaları, yetişkin Silphidlerin müdahalesi olmadan kurtçuklar tarafından çabucak yiyebilecek olan leş parçaları ile beslenir. Birkaç leş böceği türü bitkilerle beslenir veya daha da nadiren salyangoz veya tırtıllarlarla da avlar.
Yaşam Döngüsü !
Tüm böcekler gibi, Silphidler de yaşam döngüsünün dört aşamasıyla tam bir başkalaşım geçirir: yumurta, larva, pupa ve yetişkin. Yetişkin leş böcekleri, çürüyen bir leşin üzerine veya yakınına yumurta bırakır. Genç larvalar yaklaşık bir hafta içinde ortaya çıkar ve yavrulamadan önce bir aya kadar leşle beslenir.
Leş Böceklerinin İlginç Davranışları !
Gömücü böcekleri (cins Nicrophorus ), besin rekabeti yenmek için olağanüstü böcek gücü becerisini kullanır. Bir çift gömücü böcek bir leşle karşılaştığında, hemen cesedi gömmek için işe koyulurlar. Bir çift Nicrophorus böcekleri, bir sıçan büyüklüğündeki bir leş parçasının içine birkaç saat de tamamen girebilir. Böcekler bunu yapmak için gövdenin altından gevşek toprağı itmek için buldozer bıçakları gibi kafalarını kullanarak leşin altındaki toprağı iterler. Altından daha fazla toprak kazıldıkça, leş zemine yerleşmeye başlar. Sonunda, gömücü böcekler gevşek toprağı vücuda geri iter ve onu, sinekler gibi rakiplerinden etkili bir şekilde gizler. Leşin altındaki toprak kazmak zor olursa, böcekler leşi kaldırmak ve yakındaki başka bir yere taşımak için birlikte çalışabilirler.
Birçok leş böceğinin kanatlarındaki parlak kırmızı veya turuncu şeritler, onları potansiyel düşmanlarından korumak için bir uyarı işareti olarak kullanır. Doğada larvaları yenilmeyecek türler listesinde ilk beş de yer alabilir. Larvalar ve yetişkinler leşlerle beslendiğinden birçok hastalığı ve bakteriyi taşıyabilirler.
Leş Böcekleri Nerede Yaşar?
Silphidae ailesi, dünya çapında bilinen sadece 175 türe sahip oldukça küçük bir böcek grubudur. Leş böceklerinin çoğu ılıman bölgelerde yaşar. Ülkemizde birkaç türü yaşamaktadır.
Ahmet TAŞÇI
Kaynaklar: Borror and DeLong’s Introduction to the Study of Insects, 7th Edition, by Charles A. Triplehorn and Norman F. Johnson
Insects: Their Natural History and Diversity, by Stephen A. Marshall
Kaufman Field Guide to Insects of North America, by Eric R. Eaton and Kenn Kaufman
A Matter of Taste – The Natural History of Carrion Beetles, by Brett C. Ratcliffe, Curator of Insects, University of Nebraska State Museum
Family Silphidae, Bugguide.net, accessed November 29, 2011
Fotoğraflar:Reddit-MObugs - blogger-Maryland Biodiversity Project-Phys.org-Bug Eric - blogger