Deniz örümcekleri olarak da adlandırılan pycnogonidler Arthropoda (Eklem bacaklılar) şubesinin Pycnogonida sınıfında bulunurlar. “Deniz örümcekleri” ismini aynı şubenin Arachnida sınıfının temsilcileri olan örümceklere morfolojik olarak benzedikleri için almışlardır. Deniz örümcekleri çok çeşitli yaşam alanlarına sahiptir: Denizel ekosistemde sığ sulardan derin denizlere kadar dağılımı gösterirler. Bazı türleri 6.000 metre derinlikten kaydedilmiş olup çoğunluğu sığ kıyı sularında ve özellikle alglerle kaplı sert substratumda yaşarlar. Tanımlanmış yaklaşık 1000 tür vardır.
Çoğu deniz örümceği, 1-10 mm uzunluğunda vücuda sahip olup bazı derin deniz türleri 6 cm uzunluğa ulaşabilir. Vücudun kendisi genellikle oldukça küçüktür. Pycnogonidlerin gövdelerine bağlı son derece uzun bacakları mevcuttur. Bacaklar vücudun ön kısmına (prosoma) bağlanır ve genellikle sekiz adettir, bazı türlerin on, hatta on iki bacağı olabilir. Vücut, beslenme için bir hortum, "chelicera" olarak bilinen bir çift pincher benzeri pençe ve duyusal olan, muhtemelen avı algılamaya yardımcı olan bir çift segmentli palp taşıyan bölümlere ayrılmıştır. Çoğu deniz örümceği açık renkli olmakla beraber, yaşadıkları substratumun rengine uyum göstererek çeşitli renklerde olan türleri de vardır. Vücut renklerini farklı geçişlere uyacak şekilde değiştirebileceklerine dair bir kanıt yoktur. Birçok derin deniz türü kırmızı ya da kırmızı tonu bir renktir. Bu renklenme derin denizlere uyum gösteren birçok eklem bacaklı türünde görülmektedir.
Deniz örümcekleri serbest yaşamlı olup yiyecek ve eş bulmak için deniz tabanı boyunca hareket ederler. Genellikle beslendikleri canlılar (deniz anemonları, bryozoonlar veya hidralar) ile aynı alanda bulunurlar. Hepsi etçil türlerdir ve chelicera ile küçük avları kavrayarak, mercanlardan küçük polipleri kopararak veya süngerler üzerinden doğrudan vücut sıvılarını emerek beslenirler.
Davranışları:
Dişi yumurtlarken, erkek yumurtaları döller ve sonra kendi vücuduna aktarır. Burada, erkeklerde büyük ölçüde genişleyen, güçlü bacaklar olarak bilinen özel bir çift bacak üzerinde gruplandırılırlar. Büyük yumurta kitleleri toplanabilir - genellikle her bacağında 1000'e yakın yumurta bulunur. Erkek, bu yumurta kümelerini, bir protonifon olarak bilinen küçük larvalara çıkıncaya kadar birkaç hafta taşır. Bu aşamada bile, bazı türler daha da gelişene kadar yavrularına bakmaya devam eder.
Yazı: Ahmet TAŞÇI
Danışman: Doç. Dr. Güley KURT
Fotoğraf: Rob Robbins