Thysanoptera

Takım iki alt sınıfa ayrılmıştır. Bunlar Terebrantia ve Tubulifera’dır. Alttakımlar son abdomen segmentleri farklılığından ayırdedilebilir. Abdomen son segmenti kısa ve sivri olanlar Terebrantia uzun ve boru biçiminde olanlar ise Tubulifera alt takımına girerler (26) 

Thrips’ler genellikle küçük böceklerdir (3 mm’den daha küçük). Birçok tür bitki kısımlarında özellikle çiçeklerle beslenirler. Bazıları ise kırmızıörümcek ve çeşitli küçük böceklerin, ki diğer thripslerde buna dahildir, predatördürler. Çoğu tür eşeysiz (parthenogenetik) olarak çoğalırlar. Erginler kanatlı ve kanatsız formda olabilirler. Kanatlar bulunduğunda ince yapılı, kirpik şeklinde püsküllüdür ve uzunca tüyleri barındırır. 

Yarıbaşkalaşım geçirmelerine karşın, Thysanoptera takımına ait bireylerden bir kısmı son dönem nimf döneminden hemen sonra hareketsiz, beslenmeyen, hatta bazen ipeksi bir kokon içerisinde bir döneme geçerler. Bu dönem bazı entomologlarca “pupa” olarak adlandırılsada çoğu entomolog Thysanoptera takımdan bu özellikteki türlerin hemimetabola ve holometabola (yarı ve tam başkalaşım) arasında bir dönem geçirdiklerini, gerçek pupa dönemlerinde larvanın ergine benzer özelliklere sahip olması gerektiği, oysa Thysanoptera bireylerinin bu değişimden yoksun olduklarını söylemektedirler. Bazı araştırıcılar ise Thysanoptera türlerindeki pupa döneminin, evrimin bir parçası olduğunu savunmaktadırlar (26). 

Ekonomik Önemi 

Birçok thrips özellikle yeşil bitkiler, meyveler, sebzeler ve süs bitkileri için yıkıcı/ana zararlılardandır. Thrips beslenmesi sonucunda bitkilerde deformasyon, yaralanmalar, ürün kaybı ve bazen ağız parçalarında bulunan patojenlerin bitkiye bulaştırılması şeklinde görülür. Bunun yanı sıra predatör thripsler, kırmızı örümcek ve bazı küçük böceklerin kontrolünde önemli rol oynayabilirler .

Bunları Biliyor muydunuz? 

* Thrips kelimesi hem tekil hem de çoğuldur. Thrip diye bir şey söylenemez. 

* Asimetrik ağız parçalarına sahip olan tek böcek takımı Thsanoptera’dır. Thripslerde bulunan üç stylet (beslenme borusu)’in ikisi maxilla’dan, diğeri ise sol mandible’den çıkmıştır. Sağ mandible embryo-genesis sırasında kaybolmuştur. 

* Thripsler cam gibi düz yüzeylerde ayak sonunda bulunan tırnaklar arasında yapışkan bir sıvı salgılayabildikleri için yürüyebilirler .

Gökhan Aydın 

Isparta-2016